"Alex" - historia kata i ofiary

Motyw porwań w literaturze i filmie jest stary jak świat. W samym zeszłym roku recenzowałam aż 3 takie książki -"Kolekcjoner" Johna Fowlesa, "Kobieta w klatce" Jussiego Adlera-Olsena oraz "Tarantula" Thierry'ego Jonqueta. A mimo to Pierrowi Lemaitre'owi udało się wymyślić oryginalną historię, która zaskakuje czytelnika na każdym kroku.

Główną bohaterką jest 30-letnia, atrakcyjna i intrygująca Alex, która zostaje porwana w centrum Paryża i skatowana przez nieznanego sprawcę. Psychopata zamyka ją w opuszczonym magazynie w ciasnej klatce (nazywanej dziewicą - tortura wymyślona za Ludwika XI, chyba dla biskupa Verdun. Spędził w niej ponad dziesięć lat. To bierna, bardzo skuteczna forma tortury. Stawy sztywnieją, mięśnie zanikają). Następnie przywiesza klatę do sufitu, dwa metry nad ziemią. I doprowadza kobietę na skraj człowieczeństwa. Naga i bezbronna, pozbawiona łazienki i środków czystości, musi walczyć nie tylko z bólem, lękiem i upokorzeniem, ale także z żądnymi krwi szczurami. Oprawca liczy na jej śmierć. Jednak nie wie jednego, Alex jest bardzo inteligentna i przebiegła...

Sprawę prowadzi inspektor policji Camille Verhoever, dla którego porwania to bardzo drażliwy temat. Mimo to podejmuje się tego zadania i za wszelką cenę chce odnaleźć dziewczynę. Pomagają mu Louis Mariani, jego były zastępca oraz Armand, spec od wyszukiwania informacji.

Warto wspomnieć, że powieść podzielona została na 3 części - uwięzienia Alex, jej ucieczki oraz dochodzenia do prawdy organów ścigania. I po każdej z nich następuje przełom, który jeszcze bardziej mąci w głowie czytelnikowi. W dodatku, ta ostatnia część przypomina typowy kryminał z drobiazgowym śledztwem i niesie ze sobą najwięcej niespodzianek.

Pierre Lemaitre posługuje się starannym, lekkim językiem. Ma także ciekawe porównania, np. ich milczenie wisi w powietrzu niczym rakieta świetlna nad detonatorem. Albo: patrząc na nią, ma się wrażenie, że jej rysy jakoś się przemieściły, że twarz, usiłując zachować podobieństwo do twarzy, urąga wszelkim kanonom symetrii. Przypomina napiętą maskę z oczami węża w zapadniętych oczodołach, gęstą siatką drobniutkich zmarszczek zbiegających się wokół ust, tych z kolei zdumiewająco wydatnych, czoło ma tak naciągnięte, że brwi sprawiają wrażenie siłą wygiętych w łuk, natomiast policzki cofnęły się i zwisają po bokach jak kosmyki włosów. Pofarbowane na kruczą czerń włosy tworzą ogromną lwią grzywę. Pani Zanetti wygląda jak wiedźma. Co więcej, wprowadza czas teraźniejszy i przeszły, by podkreślić, co dzieje się teraz, a co wydarzyło się wcześniej. Jest to bardzo dobry zabieg. W dodatku losy Alex przeplatają się ze śledztwem prowadzonym przez Camille'a.

Dużym plusem są świetnie zarysowane portrety psychologiczne postaci. Poznajemy 50-letniego Camille'a Verhoevera, który z powodu swojego wzrostu (ma zaledwie 145 cm!) ma niemałe kompleksy. Za wszystko wini matkę Maud Verhoever, słynną malarkę, która paliła jak smok w czasie ciąży. Jak wielki to dla niego problem najlepiej pokazują zdania: - Inspektor Verhoeven - przedstawia się Camille - pokazać legitymację, czy wierzy mi pan na słowo? albo: Może poszukam jakiegoś małego krzesełka dla szefa? Ale to nie jedyne jego zmartwienie, jest nim także strata ukochanej żony, która także została porwana, a jemu nie udało się jej uratować. Od tamtej pory jest sam i nie może się z tym pogodzić. Tytułowa Alex jest początkowo zagadką, wielką niewiadomą, ale z czasem poznajemy także jej tajemnice. Przeszła w życiu niejedno i to wpłynęło na jej przyszłość. Można pokusić się o stwierdzenie, że jest trochę podobna do Camille'a. Autor wprowadza także dwóch policjantów, stanowiących swoje przeciwieństwo - Louisa Marianiego, który jest tak zamożny, że mógłby nie pracować w policji oraz Armanda, który jest zafiksowany na punkcie oszczędzania.
"Alex" jest bardzo dobrym thrillerem psychologicznym, który pokazuje dramat uwięzionej dziewczyny oraz inspektora Venhoveera, doświadczonego przez los. Książka zmusza do refleksji na temat zemsty oraz niewyobrażalnego okrucieństwa, a także relacji rodzinnych. Czytelnik zaczyna zastanawiać się, czy takie rzeczy są możliwe, a jeśli tak, to jakim trzeba być zwyrodnialcem, by na nie pozwalać. Jeden aspekt w tej historii jest dla mnie trochę mało wiarygodny - wątek matki Alex (nic więcej napisać nie mogę). Jedno jest pewne, tu wszelkie zasady etyczne i moralne zostają złamane. Nie ma tu także czarno-białych bohaterów, każdy ma coś na sumieniu i trudno jednoznacznie ich osądzić.

Przestawiona historia budzi wiele emocji - poczucie lęku o życie Alex, żalu wobec niej, potem wstrętu, a na koniec współczucia. Jednak nie są one tak silne jak w "Tarantuli" Thierry'ego Jonqueta, o której myślałam jeszcze przez kilka dni po przeczytaniu. Po tamtej lekturze stałam się podejrzliwa, a mimo to dałam się wywieść w pole Lemaitre'owi.

Trzeba przyznać, że autor opanował suspens do perfekcji. Książka trzyma w napięciu od samego początku. Nie brakuje w niej nagłych zwrotów akcji, które zmieniają perspektywę o 180 stopni. Lemaitre bawi się z czytelnikiem i wodzi go za nos do samego finału. Nic nie jest takie, jakie wydaje się na początku. Zakończenie jest nieprzewidywalne i co ciekawe, nie daje jednoznacznych odpowiedzi na nurtujące czytelnika pytania.

Na okładce książki możemy przeczytać rekomendację Lemaitre'a: piszę tylko takie książki, które chciałby sfilmować Alfred Hitchcock. Pomyślałam początkowo, że autor jest bardzo zarozumiały. Ale z biegiem czasu zaczęłam się zastanawiać, czy rzeczywiście jest to przechwałka, czy może prawda. Myślę, że książka ma duży potencjał, by mogła zainteresować Mistrza suspensu. Polecam ją miłośnikom thrillerów psychologicznych, kryminałów oraz Pierre'a Lemaitre'a. Chciałabym przeczytać inne jego książki.

Pierre Lemaitre jest francuskim scenarzystą i pisarzem, specjalizującym się w kryminałach i thrillerach. Zadebiutował w 2006 roku powieścią "Travail soigné". W Polsce ukazały się jeszcze dwie jego książki - "Suknia ślubna" oraz "Zakładnik".