Artystki, pisarki, działaczki

Sławomir Koper – Kobiety władzy PRL, Wydawn. Czerwone i Czarne 2012

O autorze:
Sławomir Koper urodził się 21 listopada 1963roku w Warszawie. Ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Autor książek historycznych, publicysta, radiowy i telewizyjny ekspert historyczny.
Napisał m.in.: Życie prywatne elit artystycznych Drugiej Rzeczypospolitej,
Wpływowe kobiety Drugiej Rzeczypospolitej,
Kobiety w życiu Mickiewicza i wiele innych.
O książce:
Pozycja ta składa się z jedenastu rozdziałów, zaczyna krótkim „Od autora”, a kończy przypisami i bibliografią.
Sylwetki opisanych pań można podzielić na samodzielne i te przedstawione na tle swego męża lub partnera.
Tytuł rozdziału często sugeruje w jaki sposób funkcjonowała dana bohaterka.
Autor chronologicznie podszedł do sprawy – zaczął od Wandy Wasilewskiej – rozdział „Ulubienica Stalina”, a kończy na żonach Mieczysława Rakowskiego.
Po drodze mamy: pisarki – Zofia Nałkowska i Maria Dąbrowska (choć i Wanda Wasilewska popełniła parę książek), aktorki – Nina Andrycz i Elżbieta Kępińska, skrzypaczkę – Wanda Wiłkomirska, działaczki – Małgorzata Fornalska (także Wasilewska), ubecką sadystkę – Julia Brystygierowa, żony przy mężu – Zofia Gomułkowa i Stanisława Gierkowa, Anna Iwaszkiewicz, choć ta ostatnia była nie tylko żoną i matką. Zabrakło rozdziału o pani Jaruzelskiej.
Jednak to nie wszystkie panie wyróżnione zainteresowaniem władców PRL, bo rzadko który z tych panów opierał się wdziękom niewieścim, szczególnie tym, które były na wyciągnięcie ich ręki. Zdarzały się też nieślubne dzieci.
To oczywiście jest trochę plotkarska książka ale też podaje ona często nieznane fakty z życia nie tylko kobiet ale i pierwszych sekretarzy PZPR oraz PRL-owskich premierów. To w jaki sposób żyli, bawili się, gdzie wypoczywali i leczyli się.
Opisuje życie towarzyskie i oficjalne partyjnej elity i wzorce z których korzystali, bo musieli.
W jakich rezydencjach mieszkali i przez kogo byli obsługiwani – kucharzy, krawców, fryzjerów.
Czyli jak sobie żyli lekko, łatwo i przyjemnie w kraju biednego proletariatu i inteligencji też nie za bogatej. Gdybyż tylko nad nimi nie wisiał sierp i młot.
Oraz niewdzięczny, prawie co dekadę, strajkujący naród.
Publikacja ta zarówno potwierdza jak i obala powszechne opinie i stereotypy.
Jeśli ktoś myśli o Wasilewskiej, że była tylko prymitywną komunistyczną działaczką to ze zdziwieniem przeczyta, że ukończyła studia polonistyczne na UJ-cie i obroniła doktorat.
Nie brakuje w książce szczegółów dotyczących wyglądu pań (jedna z pisarek miała zeza), ich życia intymnego i czy na pewno wszystkie były hetero.
Podano ile mieli dzieci i czy ojcowie potrafili zadbać o rodzinę.
Koper prostuje tu brązownicze wspomnienia synów Bieruta i Gierka – lepiej milczeć niż kłamać, bo kłamstwo ma krótkie nogi. Potomkowie jednak byli pewni, że kłamstwo napisane i wydrukowane staje się prawdą. I to się im nie udało.
Nie jest to książka potępiająca czy hagiograficzna – autor podaje wady i zalety (jeśli takie były) omawianych postaci.
Materiał zawarty w tej publikacji opiera się na wielu źródłach – biografiach, wspomnieniach, dziennikach, listach, wywiadach (np. „Oni” T. Torańskiej) i artykułach, które licznie zacytowano.
Polecam.