"Baśnie braci Grimm" - znane historie bez cenzury

Baśnie braci Grimm to jedne z najpopularniejszych utworów dla dzieci. Chyba każdy z nas wychował się na baśniach o Kopciuszku, Jasiu i Małgosi czy Królewnie Śnieżce. To historie z morałem, które miały na celu przestrzec niegrzeczne dzieci oraz pokazać im, czym jest dobro, a czym zło. Wspominam o tym dlatego, że niedawno ukazały się owe baśnie w wersji bez cenzury, spisane przez Philipa Pullmana.

"Baśnie braci Grimm dla dorosłych i młodzieży. Bez cenzury" to zbiór 50 baśni zebranych przez Philipa Pullmana i pokazanych w nowej odsłonie. Jak przyznaje autor: Moim zdaniem te pięćdziesiąt opowieści to śmietanka "Baśni domowych i dziecięcych". Zrobiłem wszystko, co w mojej mocy, by najlepiej oddać głosy duchów tych baśni, podobnie jak to zrobili Dorothea Viehmann, Philipp Otto Runge, Dortchen Wild i pozostali narratorzy, których pracę utrwalili wielcy bracia Grimm. Baśnie te cechuje okrucieństwo i odwaga obyczajowa. Co więcej, autor książki opatruje każdą z baśni ciekawym komentarzem, z którego można dowiedzieć się, kto opowiedział daną historię braciom Grimm i jakie były różnice w poszczególnych wydaniach.

Interesujący jest także wstęp Pullmana, dzięki któremu można poznać bliżej braci Grimm - Jacoba i Wilhelma. Byli oni synami Philippa Wilhelma Grimma, zamożnym prawnikiem z Hesji oraz Dorothei. Choć ojciec chciał, by poszli w jego ślady, ono wybrali inną karierę - poszli na studia filologiczne. Postanowili zbierać i publikować baśnie ludowe. Pierwsze wydanie baśni ukazało się w 1812 roku, zaś ostatnie - w 1857 roku. Udało im się zebrać aż 210 baśni, z których 50 zostało wybranych przez Pullmana. Ich bohaterami są ludzie, legendarne postacie oraz zwierzęta. Postacie te są albo dobre albo złe, nie ma nic pośredniego.

Muszę przyznać, że w książce jest wiele baśni, które znałam z dzieciństwa - m.in. "Królewna Śnieżka", "Śpiąca królewna", Czerwony Kapturek", "Jaś i Małgosia" oraz "Muzykanci z Bremy". Mimo to przeczytałam je ponownie, gdyż znałam ich złagodzone wersje. W historiach spisanych przez Pullmana dominują krwawe i brutalne opisy. Zakończenia są trochę inne niż w baśniach dla dzieci, jak choćby w przypadku "Kopciuszka", w którym przyrodnie siostry poniosły srogą karę. Nowością były dla mnie m.in. takie baśnie jak: "Trzy wężowe liście", "Narzeczona mordercy", "Śmierć ojcem chrzestnym", "Kot i mysz w jednym stały domu" oraz "Mysz, ptak i kiełbasa".

Książka ta jest wehikułem czasu do lat dzieciństwa, a jednocześnie dostarcza wiedzy na temat dawnych obyczajów. Nie jest jednak przeznaczona dla każdego, dla dzieci jest ona zbyt brutalna. Dlatego polecam ją przede wszystkim młodzieży i dorosłym, którzy uwielbiają baśnie.

Philip Pullman jest angielskim pisarzem, autorem książek dla dzieci i młodzieży oraz wykładowcą literatury angielskiej. Na swoim koncie ma m.in. trylogię "Mroczne materie", zaliczaną do klasyki XX wieku.