Bez zaskoczenia, czyli jak samemu prognozować pogodę. Część pierwsza

Gdy organizowaliśmy z klasą wycieczkę, zawsze sprawdzaliśmy prognozy pogody na wyznaczony dzień. Często jednak, zamiast zapowiadanej, upalnej pogody, padał deszcz. Postanowiłem więc sam nauczyć się prognozowania pogody, co wcale nie jest takie trudne. Niekoniecznie trzeba się uczyć wyglądu i nazw rodzajów chmur - choć to czasem bywa pomocne do dokładnego określenia stanu atmosfery - aby postawić trafną prognozę. Na początek wystarczy zapamiętać kilkanaście prostych zasad, mieć termometr i nauczyć się uważnej obserwacji. Oto czynniki, które w prosty sposób pozwolą nam prognozować pogodę:

Wiatr

Obserwując sam tylko wiatr możemy wiele się dowiedzieć o tym, jak może zmienić się pogoda w ciągu najbliższych kilkunastu minut, a nawet - kilkunastu godzin. A zatem - gdy podczas niepogody wieje niezmienny wiatr zachodni, możemy spodziewać się utrzymania takiego stanu rzeczy. Ale jeśli od dłuższego czasu padał deszcz, a dochodzi do wyraźnego wzrostu prędkości wiatru, oznacza to, że deszcz będzie zanikać.
Wzmagający się wieczorem wiatr jest bardzo często oznaką pogorszenia się pogody tak samo jak wiatr, który przez wiele dni wiał z jednego kierunku i który raptownie skręcił (w tym jednak wypadku przewidziane są także opady z silnymi porywami wiatru).

Mieszkańcy terenów nadmorskich oraz turyści tam przebywający, mogą na podstawie wiatru stałego, jakim jest bryza, określić czy nastąpi pogorszenie lub polepszenie pogody. Bryza za dnia wieje znad morza w stronę lądu, nocą zaś odwrotnie. Tak więc, jeśli występuje wyraźna cyrkulacja bryzowa tzn. wiatr jest wyraźnie odczuwalny zarówno w dzień jak i w nocy, to znaczy, że dobra pogoda się utrzyma albo dojdzie do jej polepszenia. Natomiast, gdy obserwujemy zanik bryz, szczególnie tam gdzie są one powszechne i dobrze odczuwalne, powinniśmy się spodziewać pogorszenia pogody.

Temperatura

Termometr wraz z barometrem i higrometrem (bada on wilgotność powietrza) stwarzają potężne wręcz możliwości do samodzielnego prognozowania pogody. O tym jednak innym razem. Teraz jedna tylko uwaga -jeżeli zaobserwujemy wieczorem lub nocą anormalny wzrost temperatury, możemy być pewni pogorszenia pogody.

Barwa nieba

Niektórych pewnie to może dziwić, ale również barwa nieba może dostarczyć nam wiele ciekawych i przydatnych informacji. Tak więc, jeśli w ciągu dnia niebo jest białawe, oznacza to, że nadchodzą opady. Czerwone niebo o wschodzie słońca również zapowiada nadejście opadów, którym towarzyszyć będzie silny wiatr. O pogorszeniu pogody informuje nas pomarańczowo-czerwone niebo po zachodzie słońca. Natomiast, jeśli niebo również po zachodzie słońca ma kolor złotawy możemy się spodziewać utrzymania dobrej pogody.

Inne zjawiska

Bardzo dobra słyszalność dźwięku informuje nas o pogorszeniu się pogody, nadejściu opadów i burz (można to kojarzyć z powiedzeniem "cisza przed burzą"). Odwrotnie dzieje się przy słabej słyszalności dźwięku, co pozwala nam mówić o poprawie pogody. Dym z kominów budynków jednorodzinnych bądź fabryk także wskazuje pewne możliwości pogodowe. Dym ścielący się przy powierzchni ziemi podczas pogody bezwietrznej informuje nas o możliwości pogorszenia się pogody i nadejściu silnych wiatrów. Sprawa ma się zupełnie inaczej, gdy dym unosi się pionowo lub ukośnie ku górze, co jest oznaką tego, iż utrzyma się lub nastąpi piękna pogoda wyżowa.

Podsumowując.

Samodzielne prognozowanie pogody nie jest trudne. Należy pamiętać jednak, że o powodzeniu postawionej przez nas prognozy pogody decyduje liczba skojarzonych ze sobą zmiennych, które ewidentnie wskazują, że za kilka bądź kilkanaście minut (godzin) stan atmosfery będzie taki, a nie inny. Opieranie się bowiem na jednym zaobserwowanym zjawisku może (ale nie musi) być zgubne dla prawidłowości wniosków. W kolejnej części opiszę jak prognozować pogodę, gdy ktoś ma w domu prócz termometru barometr i higrometr.