Bytomianie tworzą Mieszkanie Rozbarskie

Z historii Rozbarku

Zapiski nt. obecnej dzielnicy Rozbark sięgają 1369 roku, kiedy to Rozbark wzmiankowany jest jako wieś książęca. Zaś według legendy już w pierwszej połowie XIII wieku na wzgórzu zwanym Sroczym lub Różanym kazania miał głosić święty Jacek Odrowąż.

Leżący przy wschodnich murach miasta Bytomia Rozbark przechodził różne koleje losu, do spalenia wsi włącznie w 1474 roku przez hordy tatarskie, nie mogące zdobyć murów Bytomia.

Czytaj też: Bytomianka wczoraj i dziś - wernisaż w Muzeum Górnośląskim

Rozwój Rozbarku nastąpił z początkiem XIX wieku, kiedy to z niewielkiej wsi zaczął przeobrażać się w osadę przemysłowo-usługową. Przewozy konne do czasu uruchomienia kolei, a także uruchomienie wydobycia węgla w pierwszych kopalniach "Heinitz", "Rossberg", "Fanny" w 1856 roku były głównym źródłem dochodów mieszkańców Rozbarku. W roku 1842 wybudowano pierwszą szkołę, a do końca wieku jeszcze dwie. W 1882 roku uruchomiono przy wąskotorowej stacji Rozbark warsztaty naprawcze taboru kolejowego, w których po przeniesieniu na obecną ulicę Brzezińską znajduje się Muzeum Kolei Wąskotorowej. W 1879 roku w osadzie otwarto mały szpital, a w 1894 roku uruchomiono linię tramwajową z Bytomia do Piekar Śląskich wraz z zajezdnią na Kolonii Górecko (obecna ulica Tramwajarzy). Do 30 czerwca 2006 roku na terenie zajezdni działało Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Bytom SA obsługujące 21 linii autobusowych dla KZK GOP.

W plebiscycie w 1921 roku ponad 6100 głosów oddano na Polskę, przy niespełna 5100 na Niemcy, mimo to Rozbark pozostał w granicach Niemiec. Ale był też Rozbark prężnym ośrodkiem polskości. Tutaj w Domu Narodowym UL w latach 1910-1922 mieściło się Gniazdo Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, Polskie Zjednoczenie Zawodowe, Związek Polek, a w roku 1913 powstał chór Halka. Monument świadczący o polskości tego obszaru stanowi kościół pw. św. Jacka, konsekrowany 27 sierpnia 1911 roku, a także gmach filialny Muzeum Górnośląskiego przy ulicy Korfantego 34, wybudowany w roku 1898 dla starostwa powiatowego. Opodal muzeum znajduje się Dom Narodowy UL. Przy obecnej ulicy Żeromskiego 21 w 1912 roku wybudowano gmach Bractwa Strzeleckiego, w którym obecnie znajduje się Bytomskie Centrum Kultury.

Oglądaj też: Kobieta w dziejach i współczesności Bytomia - wernisaż w Agorze

W 1927 roku Rozbark został przyłączony do Bytomia. Jako że do lat 60. ubiegłego stulecia dzielnica utrzymywała rolniczy charakter, zachował się także ludowy strój górnośląski, zwany rozbarskim.

Twórzmy Mieszkanie Rozbarskie

W wydanej przez inicjatorów stworzenia Mieszkania Rozbarskiego ulotce informacyjnej czytamy m.in.: "Każde mieszkanie musi mieć swoich właścicieli, którzy powinni brać udział w jego poszukiwaniu, w doborze lokalizacji, aranżacji, wyposażeniu i umeblowaniu. Najważniejszą ideą jest stworzenie rodziny rozbarskiej, do której wejdą urodzeni na Rozbarku, wszyscy mieszkańcy tej dzielnicy oraz ludzie, którym jest ona bliska od strony kulturalnej, historycznej i etnograficznej… Byłaby to siedziba Towarzystwa Rozbarskiego, w którym spotykaliby się emeryci, młode matki dla wymiany doświadczeń, młodzież rozbarska, muzycy, kolekcjonerzy, byli pracownicy kopalni Rozbark. Na pewno znajdą się osoby, które mają coś do powiedzenia na temat ludzi, historii i dziejów Rozbarku, które posiadają stare zdjęcia, pamiątki, ubiory, stroje i rzeczy codziennego użytku sprzed lat."

Jak zapewniają miłośnicy Rozbarku, wstępnie swoją pomoc zadeklarowali:
- Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek w Radzionkowie
- władze miasta Bytomia
- parafia św. Jacka w Bytomiu
- Muzeum Górnośląskie w Bytomiu
- Centrum Kształcenia Praktycznego w Bytomiu
- Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Bytomiu
- tygodnik Życie Bytomskie

Prezydent Bytomia, Piotr Koj obiecał zainteresowanym, że w najbliższym czasie dołoży wszelkich starań w znalezieniu lokalizacji odpowiedniego na ten cel mieszkania. Wśród chętnych w organizowaniu spotkań czy prowadzeniu kroniki jest Elżbieta Basia Sochacka, niedawno wybrana Bytomianka 2010 Roku.

Oglądaj też: Skarby Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu - strój cieszyński

Jak się dowiedziałem od Piotra Klimzy, dyrektora Centrum Kształcenia Praktycznego w Bytomiu, placówka ta kształcąca m.in. przyszłych budowlańców, będzie koordynatorem i wykonawca robót remontowo-wykończeniowych przyszłego mieszkania. Swoją cegiełkę pragną dorzucić także członkowie Klubu Emerytów, Absolwentów i Sympatyków Energetyk-Elektronik w Bytomiu. Zdaniem Anny Idczak z radzionkowskiego Muzeum Chleba: "Mieszkanie Rozbarskie będzie świetną wizytówką dla miasta, które może z powodzeniem promować Bytom zarówno w kraju, jak i zagranicą".

Informacje i kontakt z grupą inicjatywną: Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek, 41-922 Radzionków, Z. Nałkowskiej 5, tel. 32/3871760, [email protected]