Capoeira - walka i taniec

Capoeira ma korzenie brazylijsko-afrykańskie. W XVIII i XIX wieku czarni mieszkańcy Brazylii stworzyli tą sztukę walki po to, aby zapomnieć o trudach codziennej niewolniczej pracy na plantacjach. Z czasem capoeira stała się na tyle popularna, że jest dziś uprawiana niemal na całym świecie.

O co chodzi?

Capoeira to przede wszystkim kopnięcia. Nie ma tam prawie w ogóle walki rękoma. Ważne jest również to, że wszystkie ruchy w capoeirze mają rytmiczny charakter, co czyni ją szczególnie widowiskową sztuką walki. Capoeira jest dla młodych i starych, nie ma żadnych ograniczeń wiekowych. I jest tak w rzeczywistości - w klubach capoeiry można spotkać nawet emerytów. Capoeira nie jest dyscypliną sportową tzn. nie organizuje się mistrzostw kraju czy świata tak jak w niektórych innych sztukach walki. Zamiast tego są festiwale i konkursy, ale z uwzględnieniem tego, że nie walczy się o miejsce na podium.

Roda

Roda (czyt. hoda) to zamknięty krąg utworzony z graczy capoeiry - capoeiristas. Para znajdująca się w środku walczy ze sobą natomiast osoby tworzące krąg śpiewają, wybijają rytm bądź grają na instrumentach. Trzy osoby, które grają na instrumentach tworzą tzw. baterię czyli orkiestrę. Używają oni trzech berimbau. Berimabu to tradycyjny instrument składający się z arame (struna) naciągniętej na verga (kij). Do dolnej części verga przymocowana jest cabaca (pudło rezonansowe ze skorupy odpowiednio przygotowanego owocu). Muzycy grają na berimbau uderzając pedra (kamykiem) lub dobrao (monetą) w arame (strunę) i grzechocząc przy tym małym koszyczkiem z ziarenkami w środku.

Ginga

Podstawową techniką walki w capoeirze jest ginga (czyt. dżinga). Dzięki niej przeciwnikowi bardzo trudno jest przewidzieć nasz następny ruch. Ginga polega na tym, że stopy przesuwają się po podłodze natomiast ciało znajduje się cały czas w rytmicznym ruchu. Dzięki temu cios można zadać niemal w dowolnym momencie, zaskakując przy tym oponenta.

Batizado

Jak już wcześniej wspomniałem capoeiristą może zostać każdy. Oczywiście z czasem zdobywając doświadczenie można awansować na kolejne stopnie gradacji, czyli osiągać wyższy szczebel w hierarchii grupy. Oznacza się go za pomocą koloru i rodzaju sznura noszonego przy spodniach. Pierwszym stopniem jest corda branca (biały sznur), który otrzymuje się na początek swojej przygody z capoeirą. Istniejące dziś grupy stosują różne oznaczenia sznurów dla zaznaczenia swego wtajemniczenia. Oczywiście istnieje ceremoniał związany z przyznawaniem kolejnych sznurów - batizado. Odbywa się ono raz do roku i jest najważniejszą uroczystością capoeiristy. W czasie batizado są zwykle przyznawane także nowe brazylijskie imiona dla graczy, którymi posługują się oni od tej pory przez cały czas.

Jak wygląda to w Polsce

W 1995 roku ta sztuka walki dotarła do naszego kraju. Obecnie w Polsce istnieje wiele filii brazylijskich klubów capoeiry, w każdym większym mieście jest takie miejsce. W niektórych z nich instruktorami są Brazylijczycy dlatego też poziom poszczególnych grup jest stosunkowo wysoki. W naszym kraju odbywają się także festiwale capoeiry i kultury afro-brazylijskiej, co przyczynia się do pozyskania nowych członków przez grupy, a także popularyzacji tej sztuki walki wśród społeczeństwa.