Chcesz być lepszy, milszy, bogatszy w uczucia – czytaj prozę

Przed wiekami nasi przodkowie odkryli, że muzyka łagodzi obyczaje. Obecnie zaś okazuje się, że proza literacka kształtuje zdolności społeczne. Zdaniem ekspertów, sukcesywne czytanie prozy literackiej doskonale wpływa na nasze zdolności społeczne, w tym m.in. na umiejętność rozpoznawania emocji u innych.

Profesor psychologii Emanuele Castano i doktorant David Comer Kidd, z New School for Social Research w Nowym Jorku, przebadali relację pomiędzy charakterem osoby czytającej i częstotliwością, z jaką obcuje ona ze skomplikowanymi osobowościami literackimi - Polskie Radio.

Dla naukowych celów badawczych zatrudnili ochotników, których podzielono na trzy grupy. Jedna grupa czytała prozę literacką, druga – rozrywkową prozę popularną, a członkowie trzeciej – niczego nie czytali w ogóle.

Wszystkich uczestników procesu badawczego poproszono o "identyfikację uczuć", malujących się – jak to określono - na serii sfotografowanych twarzy. Okazało się, że test ten zdali wszyscy, chociaż członkowie grupy czytającej pozycje z tzw. górnej półki - "zdecydowanie najlepiej". Wyniki powtórzono później z innymi osobami i grupami.

Badania wykazały, że czytelnicy fikcji literackiej, w przeciwieństwie do fikcji popularnej, lub literatury faktu poważnego - wykazują lepsze wyniki w testach pomiaru empatii, percepcji społecznej i inteligencji emocjonalnej - umiejętności, które są szczególnie przydatne, w odczytywaniu czyjegoś języka ciała albo sposobu myślenia.

Wyniki badań wykazały również, że czytanie prozy literackiej wpływa na lepsze zrozumienie życia postaci literackich, a to może pomagać czytelnikom dokładniej i lepiej zrozumieć myśli i uczucia ludzi w świecie realnym, w codziennej rzeczywistości.

Innymi słowy - jak czytamy w translate - nauka udowodniła teorię Davida Fostera Wallace'a, że "patrząc na bardziej konkretne scenariusze" - fikcja literacka może mieć jakieś narzędzie, które sprzyja w pozytywnych praktycznych zachowaniach czy postawach, lub reakcjach, np. tuż przed rozmową kwalifikacyjną i w jej trakcie. Dzięki nauce mamy wyjaśnienie, dlaczego ludzie, którzy czytają dużo książek, cały czas rozwijać się i doskonalą, a także chcą być bardzo aktywne, popularne i społecznie zaangażowane.

- Podoba mi się to badanie i chciałbym wierzyć w jego wynik - mówi Matthijs Bal z Vrije Universiteit w Amsterdamie, który także bada podobne relacje zachodzące pomiędzy czytelnictwem i empatią. - Analiza nie pokazuje jednak, który element prozy robi różnicę - dodaje Matthijs Bal.

Także znacznie wcześniejsze badania wskazywały, że czytanie literatury pięknej rozwija ludzi nie tylko intelektualnie, ale i emocjonalnie. Konsument kultury staje się, zatem lepszym i bogatszym emocjonalnie człowiekiem. Dobrze wierzyć, że to nadal działa i dobrze nam służy, wszak wiara czyni cuda.

Stanisław Cybruch