Czy naprawdę jesteśmy skazani na klęski?

Coraz częściej słyszymy o różnych żywiołach, które przynoszą ludziom dotkliwe straty. Gigantyczne pożary lasów zamieniają w zgliszcza wielkie obszary, przede wszystkim w Ameryce i Australii. Potężne huragany jak „Cyryl” czy „Lothar” spustoszyły olbrzymie połacie lasów w zachodniej i północnej Europie. Erupcja jednego wulkanu sparaliżowała ruch lotniczy na prawie całym kontynencie. Przemieszczająca się przez Polskę fala powodzi zatapia domy, pola, ale również tysiące hektarów lasów. Zmieniający się klimat powoduje, że różne anomalie pogodowe występują coraz częściej. Przy tym, nic nie wskazuje, żeby częstotliwość występowania tych zjawisk miała się zmniejszać.

Wobec potężnych żywiołów człowiek najczęściej jest bezsilny, może jednak podejmować pewne działania wyprzedzające i łagodzące ich skutki. Ważny jest także sposób postępowania w trakcie katastrofy oraz po jej zakończeniu. Właściwa koordynacja i organizacja akcji ratunkowej oraz odpowiednie przeprowadzenie procesu usuwania szkód mogą w znaczący sposób decydować o ostatecznym bilansie poniesionych strat. W przypadku lasu, jeden huragan, pożar, czy powódź może zniweczyć pracę kilku pokoleń leśników. Odrabianie strat trwa dziesiątki, a czasem nawet setki lat. Dodatkowo, zjawiska te mogą obejmować olbrzymie obszary, przez co akcje ratunkowe są trudne logistycznie i angażują znaczne środki, a straty bywają ogromne.

Aby wypracować właściwe procedury i schematy postępowania w odniesieniu do różnych klęsk żywiołowych, potrzebna jest współpraca naukowców i praktyków, a w szczególności osób, które już brały udział w tego typu działaniach. Konieczne jest współdziałanie specjalistów z różnych dziedzin, reprezentujących różne regiony kraju. Mimo że poszczególne zjawiska klęskowe mają zupełnie odmienne charaktery, jak np. pożary i powodzie, to jednak niektóre doświadczenia z prowadzenia akcji ratowniczej oraz usuwania szkód, czy sprzedaży drewna i zagospodarowania obszarów poklęskowych, mogą mieć charakter uniwersalny.

Wydział Leśny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, w dniach 16-18 czerwca 2010 r., organizuje ogólnopolską konferencję pt. "Klęski żywiołowe w lasach". Celem jej jest wymiana wiedzy, opinii i doświadczeń naukowców oraz praktyków zainteresowanych szeroko pojętym tematem klęsk żywiołowych.

Na organizowanej w Poznaniu konferencji naukowcy będą prezentować najnowsze wyniki badań w tej dziedzinie, a praktycy dzielić się swoimi doświadczeniami. Referaty zaprezentują między innymi przedstawiciele Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Politechniki Poznańskiej, Instytutu Badawczego Leśnictwa, Instytutu Technologii Drewna w Poznaniu, różnych jednostek Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oraz przedsiębiorstw sektora leśnego i drzewnego.

Profesor Edward Stępień z Katedry Geomatyki, Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej SGGW omówi praktyczne aspekty szacowania stabilności drzewostanów. Profesor Tomasz Zawiła-Niedźwiecki, dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa, zaprezentuje teledetekcyjne metody monitorowania klęsk żywiołowych. Dyrektor Generalny Lasów Państwowych, dr inż. Marian Pigan przedstawi szkody spowodowane działaniem czynników abiotycznych powstałe w ostatnich latach na terenie Lasów Państwowych. Pani doc. dr hab. Ewa Ratajczak i pan mgr inż. Andrzej Noskowiak przedstawią rynkowe i technologiczne uwarunkowania zagospodarowania drewna pozyskanego w wyniku klęsk żywiołowych.

Łącznie, w czasie dwóch dni obrad, planowane jest wygłoszenie 38 referatów i zaprezentowanie 12 posterów odnoszących się do tematyki konferencji. Tematyka ta obejmuje ekonomiczne, ekologiczne, jak i hodowlane aspekty klęsk żywiołowych w lasach, w tym między innymi:
-Systemy wczesnego ostrzegania i procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych
-Cechy drzewostanów wpływające na ich stabilność mechaniczną
-Techniki odnawiania dużych powierzchni pohuraganowych i pożarzysk
-Czynniki klimatyczne i meteorologiczne warunkujące klęski żywiołowe
-Metody inwentaryzacji szkód w lasach, z uwzględnieniem metod teledetekcyjnych
-Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofę
-Organizacja i bezpieczeństwo pracy przy usuwaniu skutków klęsk w lasach
-Procesy technologiczne pozyskiwania drewna w drzewostanach poklęskowych
-Zabiegi pielęgnacyjne kształtujące odporność drzewostanów

Ważnym punktem programu spotkania jest panel dyskusyjny. Będzie to czas na szerszą dyskusję i wymianę poglądów między uczestnikami reprezentującymi różne środowiska, o różnym doświadczeniu przy usuwaniu klęsk żywiołowych.

W trzecim dniu konferencji odbędzie się sesja terenowa, prowadzona w dwóch miejscach. W Nadleśnictwie Piaski, uczestnicy będą mogli zobaczyć lasy dotknięte huraganem, a Nadleśnictwie Potrzebowice, zapoznają się z rezultatami zagospodarowywania dużego pożarzyska.

Szczegółowe informacje dotyczące konferencji „Klęski żywiołowe w lasach” znajdują się na stronie internetowej: http://www.up.poznan.pl/huragany/.