Daty, fakty, fakciki a patriotyzm i pamięć

...no ale 17 dni to się z pewnością nie bronili. To może koniec obrony poczty gdańskiej? Też nie baudzo. Myślę, i nagle matka podpowiada, że ruskie... No to rzucam dumnie - wyzwoliciele wkroczyli by bronić nas przed Hitlerowcami.

Zupa

Ojciec zakrztusił się zupą. Po kilku minutach wykładu o Katyniu, wspomnieniu Powstania Warszawskiego i cierpień AK-owców za komunizmu, odechciało mi się żartować. Nie byłoby mi bynajmniej głupio, wszak i Niemcy nauczyli się wreszcie z przymrużeniem oka podchodzić do Hitlera. Zrobiło mi się natomiast przykro, że ojciec naprawdę uznał, że wierzyłem w ideę radzieckiej pomocy.

Telewizja

Domyślam się, że wynikało to z postrzegania poziomu wiedzy młodych ludzi, przez pryzmat licznych ankiet ulicznych, które różne telewizje przy okazji doniosłych dat przeprowadzają. Fakt, że uzyskiwane odpowiedzi często kwalifikują się do "Śmiechu Warte" być może dałoby się wytłumaczyć, tym że przynajmniej w przypadku młodszych roczników reforma edukacji co najmniej negatywnie wpłynęła na ich wiedzę. Można również argumentować tym, że aby ankieta była ciekawsze i bardziej kontrowersyjna nagrane wypowiedzi idą na wizję w sposób tendencyjny i wybiórczy. Ostatecznie można się czepiać sposobu zadawania pytań. Inna bowiem padnie odpowiedź na pytanie zadane pierwszego września "Czemu dzisiejszy dzień jest ważny?" - bo się rok szkolny rozpoczyna? - a inna zapewne, gdy tego samego dnia zapytamy "Kiedy rozpoczęła się druga wojna światowa?".

Jednak na potrzeby tego tekstu domniemam maksymalnego obiektywizmu ankiet, a także tego że poziom wykształcenia mój, młodszych czy starszych kolegów, rodziców i dziadków jest porównywalny.

Walka, ciągła walka

Chciałbym zadać pytanie, które daty w naszej historii są ważne? Które fakty i zdarzenia są kluczowe dla naszej państwowości? Co powinien wiedzieć prawdziwy patriota? A co winien w obowiązku pamiętać absolwent gimnazjum, liceum?

Historia Polski opiera się na martyrologii. Walczyli z systemem nasi rodzice, walczyli z okupantem dziadkowie, walczyli o niepodległość pradziadkowie.

Kluczowe daty w historii Polski, przełomowe momenty podczas powstań i wojen, istotne fakty z literatury i sztuki. Są ich dziesiątki, a może setki, małych cegiełek, które składają się na naszą tożsamość narodową.

Równi i równiejsi

Bitwa pod Grunwaldem - 15 lipca 1410, ale czy wyśmienitemu matematykowi nie wystarczy, że wie, że wydarzenie miało miejsce na początku XV wieku? Czy od rodowitego... mielniczanina (mieszkańca Mielna) powinniśmy oczekiwać wiedzy o Powstaniu Warszawskim wykraczającej poza jego rok? A kto i jaką wiedzę powinien mieć o powstaniu w Gettcie? Katyń jest ważny, ale to że niedobrzy Polacy najechali Czechosłowację chyba również...

Albo jeszcze lepiej - 11 listopada zróbmy ankietę uliczną i zapytajmy, zwłaszcza młodzież, o to czy Piłsudski był bohaterem, czy może jednak zdrajcą? Albo czemu Piłsudski był zdrajcą? Albo kim był marszałek Piłsudski?

Gdyby ojciec zapytał mnie kiedy wkroczyli Rosjanie, powiedziałbym, że we wrześniu. Gdyby zapytał czemu, to powiedziałbym, że się dogadali Ruscy z Niemiaszkami. Gdyby pytał o szczegóły dorzuciłbym Ribbentropa z Mołotowem. Ale na pytanie kiedy się dokładnie dogadali, szczytem moich możliwości by było - przed wojną.

Które wydarzenia są ważniejsze od innych? Których dat znajomość należy egzekwować od społeczeństwa? Których faktów nieznajomość to wstyd?

Myślę, że potrzebna jest dyskusja nad stworzeniem pewnego kanonu wiedzy o ojczyźnie i to niekoniecznie wyłącznie historycznej.

Tola, Doda uber alles

Plotek, pudelek - i o życiu Rabczewskiej wiem wszystko. Jestem też fanem newsów o Toli. Ale co jest stolicą podkarpackiego, kiedy i za co Sienkiewicz dostał Nobla, ilu górników zginęło w Kopalni Wujek ani kiedy dokładnie odbyły się poszczególne rozbiory Polski nie mam pojęcia, albo już nie pamiętam.

A powinienem?