Głosuj "3 razy TAK" - pamiątka sprzed 64 lat w Radomsku

II wojna światowa zakończyła się oficjalnie 8 maja 1945 roku. Po wojnie władzę w Polsce przejęli komuniści. Jednym z elementów wielkiej kampanii, która miała na celu sprawdzić popularność ówczesnej władzy było referendum. Komuniści zdawali sobie sprawę, że ludzie będą głosować przeciw nim. Dlatego postanowiono sfałszować to głosowanie.

Pytania referendalne były skonstruowane w ten sposób, że pozytywna odpowiedź ("tak") na wszystkie z nich umacniała władzę komunistyczną i potwierdzała poparcie wśród społeczeństwa. Oto one:

1. Czy jesteś za zniesieniem Senatu?
2. Czy chcesz utrwalenia w przyszłej konstytucji ustroju gospodarczego, zaprowadzonego przez reformę rolną i unarodowienie podstawowych gałęzi gospodarki krajowej, z zachowaniem ustawowych uprawnień inicjatywy prywatnej?
3. Czy chcesz utrwalenia zachodnich granic państwa polskiego na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej?

Władza zachęcała na różne sposoby aby głosować 3 razy na tak. Pojawiały się więc plakaty, ale i napisy na murach. Jeden z takich napisów zachował się na budynku w Radomsku przy ul. Narutowicza 7.

Widać, że parter budynku, gdzie znajdują się napisy, nie jest obecnie zamieszkany.

Oprócz propagandowego hasła na budynku widać jeszcze inny napis. Nie udało mi się zidentyfikować co jest tam napisane, ale wydaje mi się, że widać słowo "WYBORCZY".

Zdjęcia wykonałem przypadkowo kilka miesięcy temu, przechodząc tamtędy (stąd zalegający śnieg), ale napisy są obecne do tej pory. O ich pochodzeniu dowiedziałem się kilka lat temu, w trakcie lekcji, od mojej nauczycielki historii.

Wbrew ciągle płynącemu czasowi hasła napisane przez komunistów zachowały się na budynku, który położony jest przy jednej z najważniejszych ulic w Radomsku. Co prawda nie w ścisłym centrum miasta, ale w odległości kilkuset metrów do ratusza i centralnie położonego placu 3-go Maja.

Co do referendum - zostało one solidnie sfałszowane. Według oficjalnego komunikatu zagłosowało w nim 90,1 proc. uprawnionych (dziś w wyborach głosuje nawet trzy razy mniej osób!). Na pierwsze pytanie "tak" odpowiedziało 68 proc. głosujących, na drugie - 77,2 proc., na trzecie - aż 91,4 proc. Podczas referendum pogwałcono wszelkie zasady, np. w wojsku głosowano jawnie i na rozkaz...

Dziś na murach nie spotyka się już raczej napisów zachęcających do głosowania. Plagą są natomiast plakaty, które można czasem spotkać wiele miesięcy po wyborach, ale to już zupełnie inna historia...