Hakerzy i zespół Aspergera - choroba komputerowych maniaków

Doniesienia medialne o wykryciu kolejnych, wirtualnych przestępców, zdają się mieć wspólny pierwiastek - zespół Aspergera. Czy to schorzenie, kojarzone z autyzmem, ma jakikolwiek wpływ na ich kryminalne czyny? Zespół Aspergera jest również znany jako "geek syndrome", czyli choroba
maniaków komputerowych.

W 1944 r. austriacki pediatra i psychiatra, Hans Asperger, opisał objawy zaburzenia psychicznego występującego u czwórki swoich małych pacjentów. Pomimo braku problemów z mówieniem, wykazywali spore upośledzenie w nawiązywaniu więzi emocjonalnych. Jego praca naukowa, zawierająca te obserwacje, prawdopodobnie zostałaby zapominana, gdyby nie Lorny Wing. Ta angielska lekarka, 37 lat po austriackim psychiatrze użyła terminu "zespół Aspergera" i przedstawiła szerokiemu gronu specjalistów wyniki jego badań.

Pod pojęciem tego zaburzenia rozumie się łagodniejszą formę spektrum autyzmu, która głównie objawia się upośledzeniem interakcji społecznych, kłopotami z komunikacją z innymi osobami oraz trwaniem w specyficznych zainteresowaniach i natręctwach uniemożliwiających normalne funkcjonowanie.

Osoby cierpiące na ten zespół, podporządkują swoje życie jednej pasji, w której świetnie się odnajdują oraz wynagradzają sobie w ten sposób brak więzi emocjonalnych. Świat informatyki oraz wirtualna rzeczywistość są o wiele bardziej atrakcyjne dla wielu chorych na zespół Aspergera, niż realny świat. Poza tym odpowiednie umiejętności oraz wysoka inteligencja nieraz są przepustką do otrzymania dobrej pracy, a co za tym idzie - szansą na socjalizację. Niestety, czasem towarzyszące syndromowi natręctwa oraz inne objawy, stają się również barierą nie do pokonania dla chorego - przez to całkowicie zamyka się w komputerowym świecie.

Gary McKinnon (pseudonim Solo) jest bodajże najsłynniejszym przestępcą komputerowym, u którego stwierdzono zespół Aspergera. Pomiędzy lutym 2001 r., a marcem 2002 r., miał dokonać włamania do 97 amerykańskich komputerów wojskowych i NASA. Jak twierdzi, szukał w ten sposób dowodów na istnienie spisku UFO. Władze USA oszacowały swoje straty na 700 tys. dolarów. McKinnon za swoje czyny był już kilkakrotnie zatrzymywany i obecnie czeka na ostateczną decyzję o ekstradycji za ocean.

W 2008 r. światowej sławy specjaliści syndromu Aspergera - profesor Simon Baron-Cohen, profesor Jeremy Turk i profesor Thomas Bernie - stwierdzili u "Sola" właśnie to spektrum autyzmu. Jego choroba jest również jednym z powodów, dla których wciąż wstrzymywana jest ekstradycja. Matka McKinnona, Janis Sharp, twierdzi, że jej syn nie byłby wstanie wytrzymać w amerykańskim wiezieniu i odebrałby sobie życie.

W ciągu ostatnich miesięcy środowisko IT żyło spektakularnymi włamaniami na strony internetowe CIA, amerykańskiego Senatu, telewizji Fox i PBS oraz na portale firm Sony Picture i Nintendo. Za tymi atakami stała grupa anonimowych crackerów, działających pod nazwą LulzSec. Wspólne śledztwo, prowadzone przez Scotland Yard i FBI, doprowadziło do zaskakującego zatrzymania przywódcy "włamywaczy". Okazał się nim 19-letni Ryan Cleary, który bez żadnych przeszkód został zatrzymany w jego rodzinnym domu w Wickford w hrabstwie Essex. Wcześniej nastolatek przewodził grupie crackerów pod nazwą Anonymous, ale wewnętrzne spory doprowadziły do założenia nowej grupy.

U Cleary'ego stwierdzono zaburzenia emocjonalne m.in. zespół Aspergera oraz agorafobię (strach przed otwartymi przestrzeniami). 44-letnia Rita Cleary, matka podejrzanego, otwarcie przyznała, że jej syn od czterech lat nie opuszczał swojego domu. Mówi również, że Ryan rzadko wychodził nawet ze swojego pokoju, w którym do swojej dyspozycji miał komputer z dwoma monitorami, jednostkę chłodzącą, zepsuty telewizor i podwójne łóżko.

"Jest totalnym odludkiem, wychodzi tylko do łazienki. Muszę mu zostawiać obiad przed drzwiami jego pokoju" – mówiła pani Cleary. Na pytania rodziców, co robi przy komputerze, odpowiadał, że gra. W rozmowach używał komputerowego żargonu, którego jego otoczenie nie rozumiało. Ponadto, w wieku dziesięciu lat próbował targnąć na swoje życie.

Choć Cleary za swoje czyny mógł trafić do więzienia nawet na 60 lat, to uniknie pozbawienia wolności. "U Ryana sąd zdiagnozował syndrom Aspergera, który jest formą autyzmu pozwalającą na bardzo dobre funkcjonowanie. Dostanie teraz profesjonalną pomoc, której potrzebuje. Jego oczywista inteligencja może teraz zostać spożytkowana do dobrych celów. Pozytywne w tej sprawie jest to, że brytyjska policja przeprowadziła śledztwo i zdaje się akceptować orzeczenie sądu" - mówi jego prawniczka Karen Todner tuż po wydaniu wyroku. Nastolatek natomiast nie może korzystać z żadnych urządzeń podłączonych do internetu oraz opuszczać swojego domu bez rodziców.

W tym momencie warto się zastanowić, czy gdyby powyżsi włamywacze komputerowi nie chorowali na zespół Aspergera, to i tak dokonaliby przestępstwa z domowego zacisza? Nie da się na to pytanie odpowiedzieć, ale faktem jest, że syndrom wpływa na ich życie - nie tylko nie mogą stworzyć więzi emocjonalnych, ale i są dyskryminowani przez społeczeństwo. Chorzy na Aspergera skupiają się na jednym zadaniu, któremu podporządkują wszystko dokoła - ten czynnik daje im szansę na rozwinięcie swoich umiejętności, ale przy okazji zamyka ich na cały świat.

W kontekście crackerów można pokusić się o stwierdzenie, że chorzy na zespół nie zdają sobie do końca sprawy, z dokonywanych przestępstw komputerowych. Coraz lepsze zabezpieczenia serwerów, traktują raczej jako kolejną zagadkę niż drogę do wielkiego oszustwa. Choć oczywiście, nie możemy mówić o tutaj ogólnie - każdy przypadek należy traktować indywidualnie.

Dla zainteresowanych tematem:
Znane osoby z syndromem Asperhera
Wyjątkowy chłopiec z zespołem Aspergera, onet.pl
Ukradł 20 milionów na siedząco, dziennik.pl