Halloween, czyli pogańskie Zaduszki

Halloween to humorystyczna wersja katolickich Zaduszek (co ciekawe, kiedyś dzień Wszystkich Świętych też był świętem pogańskim). Dawniej 31 października Irlandczycy palili ogniska, modlili się za dusze zmarłych, chodzili ulicami miast, niosąc latarnie jack-o'-lantern (czytaj też: https://naszemiasto.pl/jack-o-lantern-czyli-dynia-z-legenda/ar/c13-4472876;Dynia z legendą). Latarnie te symbolizowały dusze zmarłych, którzy nie zaznali wiecznego spokoju. Ludzie wierzyli, że złe duchy wracają 31 października do świata żywych. Aby przybysze nie zrobili żyjącym nic złego, próbowano "wtopić się w tłum", przebierając się za zmarłych. Nie było to smutne, "zadumane" święto, jak jego katolicki odpowiednik, choć nie było też dniem radosnym.

W XIX wieku Halloween stało się modne w Stanach Zjednoczonych. To tutaj święto stało się radosne. Amerykanie, w odróżnieniu od swoich poprzedników, przywiązywali mniejsze znaczenie dla obrządku, bardziej pociągała ich sama zabawa i koncept ponurego, mrocznego dnia, w którym duchy pojawiają się w świecie żywych. Dlatego też to tutaj obyczaj ten obchodzi się najbardziej spektakularnie i najhuczniej. To właśnie w Stanach Zjednoczonych Halloween przybrało postać święta o ogromnej wadze. W zakładach pracy organizowane są konkursy na najlepsze przebranie, dzieci uczestniczą w balach, sąsiedzi konkurują ze sobą o najciekawszą i najbardziej przerażającą dekorację. Organizowane są festiwale, bale, które swą popularnością cieszą się we wszystkich stanach. Oczywiście, święto zdążyło już przejść kilka metamorfoz. Jego symbolami, oprócz jack-o'-lantern, stały się duchy, czarownice, czarne koty, sowy, po prostu wszystko, co związane jest z czarną magią.

Halloween, mimo że z założenia ma być świętem upiornym, charakteryzuje się dużą dawką humoru. Zwyczaj odwiedzania domów dotarł już także do Polski. Odwiedzający (zazwyczaj dzieci) przebrani są za różne straszydła, chodzą od drzwi do drzwi i wołają: trick or treat - "cukierek albo psikus". Kto nie poczęstuje dzieci słodyczami, może spodziewać się kary w postaci jakiegoś drobnego żartu. Kiedyś można było odwiedzać tylko te domy, przed którymi stała jack-o'-lantern. Dziś ta zasada już nie obowiązuje.

Inną znaną zabawą jest łowienie jabłek (bobbing for apples), w którym za pomocą zębów trzeba wyłowić pływający w naczyniu owoc. Jabłka można również zawiesić na nitce, a zadanie polega na zjedzeniu owocu (nie można go trzymać rękoma). Oprócz tego popularne są wszelkiego rodzaju wróżby (przypominają nasze wróżby andrzejkowe).

Świętowanie Halloween jest coraz bardziej popularne w Polsce, spotyka się jednak z wieloma negatywnymi reakcjami. Myślę, że dopóki jest ono traktowane z przymrużeniem oka, dopóty może sprawiać wiele radości.