Tell el-Farcha to to obecnie jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych badanych w Egipcie, położone w północno-wschodniej Delcie Nilu. Jest badane od piętnastu lat przez Polską Ekspedycję do Wschodniej Delty Nilu kierowaną przez prof. Krzysztofa Ciałowicza z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz dr Marka Chłodnickiego z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu.
Badania pozwoliły ustalić, iż w tym miejscu funkcjonowała przez blisko 1000 lat (ok. 3700 – 2700 lat p.n.e.) osada, która najpierw była silnym ośrodkiem lokalnej kultury Dolnoegipskiej, następnie ważnym centrum władzy w okresie formowania się zjednoczonego państwa egipskiego.
W tym miejscu polscy archeolodzy odkryli browar datowany na 5,5 tysięcy lat, czyli najstarszą z dotychczas odkrytych warzelnię piwa na terenie Dolnego Egiptu. Inny równie stary browar zlokalizowano na stanowisku Hierakonpolis również w Egipcie, jednak łączony z kulturą Nagada. Doktorantka Instytutu Archeologii UJ Karolina Rosińska-Balik dokonała rekonstrukcji założenia, w którym warzono piwo w tym odległym okresie.
Karolina Rosińska-Balik zrekonstruowała najstarsze na tym terenie centrum browarnicze w formie instalacji w trójwymiarze. Konstrukcję poprzedziły żmudne przygotowania linearnych rysunków, pozwalających uchwycić faktyczny stan zachowania obiektu zaraz po odkryciu. Rysunki terenowe następnie były wprowadzane do przestrzeni komputerowej. Rysunek komputerowy w odpowiedniej skali posłużył jako baza do utworzenia trójwymiarowej kopii browaru. Wirtualny projekt odbudowy struktury uwzględniał odtworzenie podstawowego budulca wykorzystanego do wzniesienia kompleksu. Badaczka wskazała, że tym materiałem były trzy rodzaje cegieł wykonanych z mułu połączonego z sieczką i poddane wypałowi.
Badaczka podkreśla znaczenie odkrycia: "Przez wieki piwo było da Egipcjan podstawowym i głównym artykułem spożywczym. Najstarszym zapisem wspominającym piwo jest lista darów grobowych znajdująca się na steli w grobowcu z III dynastii należącego dla Sekherhabau – liczy zatem prawie 5 tys. lat, a dzięki naszym wykopaliskom wiemy, że tradycja te sięga jeszcze głębiej w dzieje Egiptu”.
Zrekonstruowana instalacja składa się z trzech gniazd na kadzie i mierzy około 3,4 na 4 m. W strukturze, przypominającej w planie trójlistną koniczynę, zwraca uwagę otaczający warzelnię mur o wysokości dochodzącej do 60 cm. Gniazda na kadzie oddzielone były od siebie również niskimi, wąskimi ścianami. W celu ustabilizowania samych naczyń służących do warzenia piwa zastosowano bazę w postaci bryły glinianej, która otoczona została glinianym pierścieniem o wyraźnej przerwie.
Doktoranta wyjaśniła: „Tego typu rozwiązanie służyło prawdopodobnie dla uzyskania lepszej cyrkulacji powietrza, co z kolei pozwalać mogło na lepszą kontrolę nad utrzymaniem stałej temperatury. Tak przygotowana podstawa otaczana była przeważnie dwoma koncentrycznymi rzędami cegieł o D-kształtnym przekroju, mających na celu podtrzymanie kadzi”.
Ostatecznie powstał realistyczny model, który posłużył do opracowania wizualizacji trójwymiarowej przedstawionego browaru. Pozwala on prześledzić funkcjonowanie starożytnej warzelni piwa.
Opracowano na podstawie: Zrekonstruowano jeden z najstarszych na świecie browarów
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
