Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jubileusz 120-lecia powieści „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza

Adrianna Adamek-Świechowska
Adrianna Adamek-Świechowska
Ekspozycja poświęcona Quo vadis w Muzeum Henryka Sienkiewicza w Poznaniu
Ekspozycja poświęcona Quo vadis w Muzeum Henryka Sienkiewicza w Poznaniu Adrianna Adamek-Świechowska
26 marca 1895 r. na łamach warszawskiej „Gazety Polskiej” ukazał się pierwszy odcinek powieści historycznej Henryka Sienkiewicza z czasów Nerona – „Quo vadis”. Publikacja pierwodruku zakończyła się 120 lat temu - w lutym 1896 r.

„Quo vadis” Henryka Sienkiewicza to dzieło, które przed dwiema dekadami przekroczyło magiczną cezurę stulecia. Przed 120 laty - 29 lutego 1896 r. na łamach "Gazety Polskiej" ukazał się ostatni odcinek powieści zakończonej zdaniem: "Wedle zaś dawnej bramy Kapeńskiej wznosi się dzisiaj maleńka kapliczka z zatartym nieco napisem: Quo vadis, Domine?". W ciągu swego czytelniczego trwania niejednokrotnie utwór udowodnił, że należy do dzieł żywych i inspirujących. Świadczą o tym liczne przeróbki, adaptacje, przekłady, a także świadectwa admiracji, których pełna rejestracja nie jest możliwa. Fenomen powieści polega na tym, że utwór łączy zarówno cechy bestsellera, jak i dzieła filozoficznego.

Powieść z dziejów pierwszych chrześcijan w Rzymie zwycięsko przechodziło przez fale krytyki, osiągając status – jak to określił Julian Krzyżanowski – „najsławniejszej polskiej powieści”. Na ten sukces składa się wiele czynników, które decydują nadal o tym, że dzieło to nadal zdumiewa, porusza, a przede wszystkim pobudza i mobilizuje odwiecznym pytaniem: dokąd idziesz? Zręcznie splecione wątki dały bogaty w szczegóły obraz, który prezentuje uniwersalny splot ludzkich doświadczeń. Misterność tkanki powieściowej prowokuje nadal do nowych odczytań, ważnych dla każdego czytelnika.

„Quo vadis” zwraca ku przeszłości, by w kostiumie antycznym uwydatnić odwieczne konflikty ogólnoludzkie. Rekonstrukcja przełomowego momentu w dziejach starożytnych pozwoliła odbić w literackich obrazach ponadczasowe problemy trawiące duszę człowieka. Okazuje się, że rzymska powieść Sienkiewicza dotyka istoty spraw, jakimi żyli i żyją ludzie wszędzie, w każdym zakątku kuli ziemskiej. Świadectwem tej uniwersalności były, jak wiadomo, liczne przekłady na języki obce, w tym tak egzotyczne, jak chiński czy arabski.

Zasadnicza idea powieści: „idea zwycięstwa ducha nad siłą materialną” jest ważna dla ludzkości. W powieści Sienkiewicz zawarł tajemnicę tego zwycięstwa, uwydatnił moc, jaka pozwala człowiekowi pokonywać największe wyzwania. Z mroku i brzasku starożytnego Rzymu syn Podlasia wyłonił niezwykle cenny drogowskaz. Pokazał, że prawdziwa wartość rodzi się w najgłębszym cierpieniu. Oznacza heroizm walki z własnymi słabościami. Symbolicznym znakiem tej prawdy jest wzniesiony w dwudziestoleciu międzywojennym na polach Okrzei kopiec ku czci Sienkiewicza. Kamieniem węgielnym pod ten pomnik były słowa biskupa podlaskiego Henryka Przeździeckiego: „nie ma rzeczy niemożliwych”, „niemożliwe przy wytrwałości możliwym się staje, a możliwe przy braku wytrwałości ginie, przepada”. Kopiec w Okrzei miał być znakiem cnót zobrazowanych w micie pierwotnego chrześcijaństwa w „Quo vadis”: oderwania od egoizmu, umiłowania Boga i Ojczyzny.

„Quo vadis” Sienkiewicza skłania, popycha do wielu zacnych czynów i przedsięwzięć, które dowodzą, że starożytność nie jest rzeczywistością ruin, lecz zawsze aktualną lekcją historii i życia.

O tych nieprzebrzmiałych przesłaniach dzieła przypomniała dziś, 26 marca 2016 r. w reportażu „Wieszcz z rybą na piasku” redaktor Czesława Borowik na antenie Radia Lublin w cyklu Kalejdoskop Regionalny. Jubileusz 120-lecia powstania rzymskiej powieści stał się w nim okazją do zebrania współczesnych świadectw jej obecności w krainie lat dziecinnych autora: w miejscu narodzin – w Woli Okrzejskiej oraz chrztu pisarza – w Okrzei. Dźwiękowy zapis wypowiedzi stanowi interesujący materiał, rejestrujący szczególne formy pamięci i refleksji związanych z ideami utworu. Można sądzić, że analogiczne do przedstawionych historie z innych zakątków świata mogłyby wesprzeć obraz jubileuszowego dzieła żywo oddziałującego na czytelników.

Zachęcam do wysłuchania reportażu i obejrzenia galerii zdjęć ze zbiorów Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej: 26.03.2016 KALEJDOSKOP REGIONALNY Reportaż Czesławy Borowik 'Wieszcz z rybą na piasku'

Powieść "Quo vadis" wygrała niedawno plebiscyt na lekturę Narodowego Czytania. W kwietniu ta powieść Henryka Sienkiewicza będzie czytana przez Jana Englerta na antenie Radia Dwójki.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto