Kraków. W roli głównej, czyli II Dworski Wieczór z Autorem

Eligiusz Dymowski to poeta –duchowny, którego dewizą artystyczną jest zachowanie poezji w swej czystej formie, w której najważniejsze jest jej piękno. Pochodzący z Mazowsza, a mieszkający w Krakowie – Bronowicach poeta, opowiada o swoich ścieżkach życiowych, roli poezji w życiu człowieka oraz o tym, jaka jest współczesna poezja. Wyjaśnia, także czy słowa w poezji należy oswajać czy ozłacać oraz o czym nie wypada pisać poecie – duchownemu w XXI w. Zapraszamy na rozmowę z o. Eligiuszem Dymowskim, zarejestrowaną podczas Podgórskiej Jesieni Kulturalnej w Dworze Czeczów w Krakowie- Bieżanowie.

Marta Półtorak: Jak dzieciństwo, młodzieńcze lata ukształtowały Eligiusza Dymowskiego, jako poetę?
Eligiusz Dymowski: Z Mazowsza zawsze chciałem wyjechać w świat, nie wiem do końca dlaczego, ale od dziecka z kolegą snuliśmy takie właśnie plany. Początkowo myślałem o Śląsku. Ostatecznie jednak wylądowałem w Wieliczce, w prywatnym liceum. W IV klasie musiałem podjąć decyzję, co dalej. Marzyło mi się aktorstwo. Miłość do teatru zawdzięczam moim polonistkom, które bardzo uwrażliwiały uczniów na ten rodzaj sztuki słowa. Jednak nic z teatru nie wyszło. Wstąpiłem do Zakonu franciszkanów.

MP:Ostatecznie nastąpił debiut w 1987r. Jest ojciec na tej scenie literackiej już 26 lat: Jak się, więc ojciec może zdefiniować, jako poeta?
ED: Trochę dziwi mnie dyskusja na temat, czy ksiądz może być poetą. To tak, jakby pytać, czy ksiądz może być filozofem? A przecież filozofia i poezja rodzi się właśnie z pytań! Mamy wielu wspaniałych kapłanów filozofów, także biskupów czy papieży. Dlaczego więc ktoś w sutannie nie miałby być poetą?

MP: Powiedział ojciec o sobie, że „ jestem poetą bez względu na porę roku” oraz „ poezja to niezasłużony dar Boga dla człowieka”. O co modli się poeta Eligiusz?
ED : Ja myślę, że to wszystko jest zawarte w wierszach. Ona są moją modlitwą codzienności. Nie zawsze pokorne… Mają swoje zadry, bo taki jest człowiek. Nie da się więc oddzielić człowieczeństwa, przyjmując święcenia kapłańskie, byłoby to banalne…, jakieś płytkie…

MP: Zajmuje się ojciec krytyką literacką, pomaganiem młodym stawiać poetyckie kroki. Jest ojciec też jurorem w konkursach stąd moje pytanie, czy jest w poezji obecnie jakieś przesłanie czy tylko relatywizm, subiektywizm? Czy warto wierzyć poezji?
ED: Wydaje mi się, że Polska jest takim krajem gdzie jest chyba najwięcej poetów na świecie. Czasem zastanawiam się, dlaczego tak się dzieje? Może to nasza narodowa nadwrażliwość? I dobrze, że jest w nas ta wrażliwość na piękno, na sztukę, na codzienność, na zwyczajność… To odczytujemy we współczesnej poezji, w wierszach ludzi poszukujących własnej drogi, jakiego głębszego wyrazu egzystencji uwikłanej w różne historie i wydarzenia. Poezja uczy nas też słuchania siebie nawzajem. Tego potrzeba najbardziej w tej trudnej „walce” o duszę świata…

MP: Młodzi poeci dzielą się na – z grubsza rzecz biorąc – na ambitnych, autentycznych, poszukujących, i takich, którzy eksperymentują z formą lub treścią. Jaki więc - według ojca powinien być dobry debiut, po czym poznać potencjał na przyszłość?
ED: Dzisiaj bardzo trudno być oryginalnym. Ta oryginalność jest szyfrem do sztuki. Ale pamiętajmy jedno, że zarówno poezja, jak i proza, czy muzyka lub malarstwo- w odbiorze są czysto subiektywne. Każdy z nas inaczej będzie postrzegać dzieło i jego twórcę. Najważniejsze, aby odnaleźć w tym wszystkim cząstkę siebie, swoja odważną drogę szukania prawdy absolutnej. Trudno jest więc powiedzieć, jaką miarą wyznaczyć genialny czy właściwy debiut. Nie znam takiej granicy. Był taki eksperyment kiedyś, że ktoś na konkurs wysłał anonimowo wiersz Czesława Miłosza, i proszę sobie wyobrazić, że utwór ten przeszedł nagle bez większego echa… Takie paradoksy piszą się same, bez szczególnej reżyserii i udziwniania…

MP : Mówi ojciec o sobie tak: „ Lenistwo to mój grzech podstawowy”, ale jako ekspert literacki może ojciec posiadać jeszcze jeden – grzech główny częsty u poetów – a mianowicie zazdrość, szczególnie o dobrze rokującego debiutanta.
ED: Nie, nie jestem zazdrosny! Stare, łacińskie przysłowie mówi: invidia gloriae umbra est (przyp. red. zazdrość jest cieniem chwały). Jeśli jest coś naprawdę mądrego i pięknego, trzeba się cieszyć i umieć szczerze docenić, chociaż w każdym z nas jest pewna, nazwijmy to delikatna, nuta zazdrości, nie czarujmy się …

MP: czyli jest ojciec bardziej leniwy, niż zazdrosny …
ED: O, tak, zdecydowanie!

MP: O czym nie powinien, nie może lub nie wypada pisać poecie duchownemu w XXI w.?
ED: Jeżeli nie potrafi, nie umie, nie chce czy się wstydzi o czymś napisać, to nie powinien wcale się tego zabierać. Szkoda czasu, słów i atramentu…

MP: Poezja religijna, kiedyś pisana anonimowo, „na chwałę bożą ”, obecnie często tworzona jest by zarobić na tomikach np. o Janie Pawle II. Mówiąc taką kategorią oględną obecnie dryfuje ku kiczowi, często zupełnej grafomanii. Jakie są ojca, osobiste przemyślenia na ten temat oraz recepty?
ED: Nie ma recepty na ludzką głupotę. Poezja ma być poezją, a nie „okolicznościówką”, a dobre tomiki wierszy różnią się zdecydowanie od tzw. książeczek do modlitwy, i niech tak pozostanie.

MP: W ojca życiu jest przynajmniej dwóch, ważnych świętych – św. Eligiusz – patron złotników i św. Franciszek – patron wszelkiego stworzenia. Z którym duchowo powiązałby ojciec swoją poezję? Czy słowo ojciec ozłaca czy oswaja?
ED: Myślę, że dążę bardziej do oswojenia słowa, niż ozłocenia.

Więcej o poecie na STRONA AUTORA