Kto jest "Wykolejony"?

Głównym bohaterem jest Thomas Ravnsholdt, zwany Ravnem, duński policjant wysłany na przymusowy urlop z powodu tragicznych przeżyć. Od czasu zamordowania jego dziewczyny Evy, pogrąża się w pijaństwie i słucha wciąż jednej melodii, czym irytuje pozostałych gości baru Wydra. Wspomnienia o ukochanej są zbyt bolesne, dlatego unika mieszkania, w którym spędził z nią najpiękniejsze chwile. Śpi na swojej łodzi o nazwie "Blanca", która lata świetności ma już za sobą.

Pewnego dnia Johnson, właściciel baru Wydra, prosi go o przysługę. Córka Nadii, która jest zatrudniona tam jako sprzątaczka, zaginęła kilka lat temu i nie daje znaku życia. Kobieta odchodzi od zmysłów, gdyż nie wie, co stało się z jej Maszą. Zadaniem Ravna byłoby odnalezienie dziewczyny i ewentualnie sprowadzenie jej do domu. Trop prowadzi do Szwecji, w której grasuje seryjny morderca...

"Wykolejony" to dobrze skonstruowana powieść kryminalna z rozbudowanym wątkiem społecznym oraz psychologicznym. Autor porusza w niej problem prostytucji i handlu żywym towarem. Tematyka ta jest przedstawiona w najdrobniejszych szczegółach - lata niewoli w niegodziwych warunkach i podłe traktowanie dziewczyn, które trafiają "pod opiekę" coraz to nowych alfonsów, a także desperackie próby ucieczki. To jest temat, o którym się nie mówi w Danii, która jest postrzegana jako zamożny kraj. Tak naprawdę jest to duży problem, na który autor chciał zwrócić uwagę. Krefeld przedstawia także stosunki duńsko-szwedzkie, które do łatwych nie należą. Oczywiście wszystko, co złe dzieje się w Szwecji, mafia, prostytucja, seryjny morderca. Jak można się domyślić, wyolbrzymia tę sytuację, ale jest w tym cień prawdy.

Michael Katz Krefeld wprowadza trzech tak samo ważnych bohaterów - wspomnianego Ravna, mężczyznę z bagażem doświadczeń, który nie radzi sobie w nowej sytuacji, ma do siebie żal, że nie uratował swojej ukochanej; Maszę, 21-letnią prostytutkę, która w chwili, gdy chciała skończyć z tą haniebną profesją, założyć rodzinę i mieć dzieci, została sprzedana przez swojego ukochanego ludziom bez skrupułów oraz tajemniczego Erika, którego dzieciństwo jest dość niepokojące z uwagi na jego fascynację preparowaniem myśliwskich trofeów, a także zawiłe relacje z rodzicami.

Autor miał dobry pomysł na zastosowanie 3 planów czasowych - 2010 rok, czyli zaginięcie Maszy oraz jej dalsze losy, 2013 rok, czyli czasy współczesne i zmagania Ravna mające na celu odnalezienie dziewczyny oraz lata 80., czyli okres burzliwego dzieciństwa Erika. Dzięki temu możemy poznać różne perspektywy tych samych wydarzeń. Dużym walorem jest także pamiętnik pisany przez Maszę, który pozwala wniknąć do jej umysłu, poznać jej marzenia i nadzieje, a także zrozumieć lepiej jej trudną sytuację.

Krefeld znakomicie poradził sobie z nakreśleniem porterów psychologicznych swoich postaci, dzięki czemu są one żywe, a nie papierowe. Możemy wczuć się w ich sytuację poczuć ich ból, lęki i bezsilność. Najbardziej żal mi było Maszy, która spotkała na swojej drodze nieodpowiedniego człowieka, któremu zaufała, przez co spotkał ją okrutny los. Ravn też jest pokrzywdzony przez życie, choć jego cierpienie ma inny wymiar, bardziej emocjonalny niż cielesny. Obojgu bohaterom kibicowałam, by wyszli cało z opresji.

Muszę przyznać, że cały czas zastanawiałam się, do kogo tak naprawdę odnosi się tytuł - do psychopaty Erika, byłego policjanta Ravna czy do prostytutki Maszy? A może po części do każdego z nich? Jedno jest pewne, autor przedstawia duńsko-szwedzkie piekło na ziemi.

Książkę czyta się dość szybko, gdyż jest napisana lekkim językiem, a przedstawiona w niej historia nie daje o sobie zapomnieć. Gdyby nie to, że jej lektura zbiegła się z Międzynarodowym Festiwalem Kryminału, przeczytałabym ją w 2 dni.

Autor stopniuje napięcie poprzez dawkowanie informacji. oraz niespodziewane zwroty akcji, które zmieniają perspektywę o 180 stopni. Krefeld bawi się z czytelnikiem, specjalnie wprowadza go w błąd. Już na pierwszych stronach serwuje tajemnicze morderstwo, a potem jakby o tym zapomina, zagłębia się za to w problematyce społecznej. Jest to jednak celowy zabieg, mający na celu odwrócenie uwagi czytelnika od kryminalnej intrygi, uśpienie czujności, by zbyt szybko nie domyślił się rozwiązania. Trzeba przyznać, że zakończenie jest zaskakujące. Powieść polecam miłośnikom skandynawskich kryminałów, w którzy oprócz intrygi kryminalnej cenią sobie dobrze nakreślone tło społeczne.

Warto wspomnieć, że "Wykolejony" jest pierwszą częścią cyklu o detektywie Thomasie Ravnie. Autor planuje napisać aż 10 powieści z jego udziałem. We wrześniu w Danii ukaże się kolejny tom, który będzie rozgrywał się w Berlinie.

Michael Katz Krefeld jest duńskim scenopisarzem i pisarzem, specjalizującym się w powieściach kryminalnych. Na rynku polskim zadebiutował powieścią "Wykolejony". Jednak w Danii jest poczytnym autorem, który ma na koncie już 5 książek. W 2007 roku jego powieść "Before the Storm" otrzymała nagrodę za najlepszy debiut w kategorii literatury kryminalnej, a jego czwarta książka "Black Snow Halling" została wyróżniona statuetką najlepszej powieści tego gatunku.

Polecam także mój wywiad z autorem oraz relację ze spotkania autorskiego podczas tegorocznego MFK.