Miłosne tête-à-tête z Madame

Główny bohater wykreowany przez Antoniego Liberę nie jest przeciętnym uczniem. Ten maturzysta to aktor, muzyk, reżyser, poliglota i poeta w jednym. Młody buntownik, odważny i otwarty na świat – gdy szkolne sukcesy zaczynają go nudzić, podnosi poprzeczkę. Niczym Sherlock Holmes podąża za zapachem drogich perfum należących do dyrektorki jego szkoły, by dostać się do jej świata.

Lekcje wolności o zapachu Chanel no 5

Stopniowo zaciera się granica, między fascynacją niedostępną kobietą, a wartościami, jakie reprezentuje – zarówno urok niezwykłej kobiety jest nieodparty, jak i urok „wolnego” Zachodu. Ona, pani profesor języka francuskiego, jest dla niego inspiracją, dodającą siły marzeniom. A snute marzenia i plany niweczone są przez biurokrację i najwymyślniejsze przepisy. Bohaterowi marzy się powrót do przeszłości, gdzie wszystko było inne, ciekawsze, lepsze. Albo chociaż ucieczka na Zachód, z dala od polityki socjalistycznego kraju, depczącego ludzkie pomysły. Rozpoczyna więc walkę o prawdę i o wolność. To go łączy ze swoją wybranką, ona także sprzeciwia się panującym zasadom, wyróżnia się z tłumu stylem bycia i nietuzinkowym strojem, chce zmieniać i reformować.

Z każdą zdobytą informacją o Madame bohater jednocześnie zbliża się i oddala od dyrektorki. Wie o niej coś więcej, i zarazem uświadamia sobie jak wiele faktów owianych jest jeszcze tajemnicą. A Madame mu ciągle ucieka. Z każdym krokiem jednak podniecenie rośnie, gdyż odkrywając karty historii, poznaje i kształtuje samego siebie. Nabiera wiary w siebie, pewności, że niedostępna pani profesor zauważy jego starania, przechwyci spojrzenie. Ale czy pozwoli mu się zbliżyć, by Panna i Wodnik połączyli się?

„Madame” lekka jak muzyka Chopina

Historia ta roztacza jakąś magię, czar i przyciąga czytelników. Późny debiut Antoniego Libery, który jest znany bardziej jako tłumacz i reżyser, niż pisarz, został przyjęty wyjątkowo ciepło. Ba, został on wręcz porównany do sukcesu Umberto Eco po wydaniu „Imienia Róży”. "The Times" określa powieść jako „nostalgiczną opowieść o młodzieńczej namiętności i trzeźwą analizę dojrzewania pod szarym niebem Europy Wschodniej lat 60..” Stanisław Barańczak podkreśla z kolei jej uniwersalność: „Można ją czytać naraz jako thriller, fascynującą historię miłosną, a także jako komiczną powieść polityczną i społeczną satyrę. Spełniając bardzo wysokie standardy artystyczne, daje głęboki wgląd w rozmaite dziedziny i sprawy – od psychologii wieku młodzieńczego po ideologiczną klęskę komunizmu.”

Opowiedziana historia jest wielopoziomowa, wzbogacona licznymi wtrąceniami, odniesieniami do historii, do dorobku literatury francuskiej i sztuki europejskiej. Nazywana „powieścią elitarną”, co może mile łechtać ego każdego, kto po nią sięgnie. Autor wymaga on nas obycia kulturowego, i zdaje się chwalić czytelnika, gdy skojarzy przytaczane słowa. Denerwować może postać chłopaka – wszak zazdrość jest uczuciem na porządku dziennym – aż trudno uwierzyć w realizm historii, gdzie jedna osoba zdaje się być obdarzona wszystkimi możliwymi talentami i zdolnościami.

Autor pisze żywo i dowcipnie, bawi się słowem, komponując poszczególne wyrazy jak muzykę. Melodyjnym elementem są też trzy powtarzające się motywy: gra na pianinie, gra w szachy i wędrówka po górach. W zależności od momentu pojawienia się w książce, mają inny cel i inne znaczenie. Podobnych „smaczków” w powieści jest znacznie więcej, a przyjemność ich odkrywania sprawia, że pewnie każdy po przeczytaniu ostatniej strony będzie chciał „jeszcze i jeszcze”. Całe szczęście Libera nie przestraszył się sukcesu i niebawem ukaże się jego kolejna książka: „Godot i jego cień”.

Powieść „Madame” ukazała się w 1998 roku i zdobyła pierwsze miejsce w konkursie Wydawnictwa Znak. Rok później była nominowana do Nagrody Literackiej Nike, następnie otrzymała Nagrodę im. Andrzeja Kijowskiego. Do chwili obecnej została przełożona na 21 języków.