Miska chińskiego ryżu. Perły literatury buddyjskiej

Robert Bączyk i Agnieszka Olszewska wpadli na pomysł założenia wydawnictwa w lipcu 2001 roku w Tajlandii, kiedy praktykowali zen w pięknym leśnym klasztorze Wat Pa Nanachat. „W ich wspaniałej, angielskojęzycznej bibliotece znaleźliśmy kilka wielkich dzieł wczesnego zen; teksty te, nigdy na język polski nie przetłumaczone, od razu wydały nam się niezbędną częścią edukacji każdego ucznia zen. Robert miał już na koncie tłumaczenie kazań Bodhidharmy i był pod wielkim wrażeniem zarówno samego tekstu, jak i pracy nad tłumaczeniem. Kierunek dalszych działań nagle wydał się jasny. Z chińską oprawą graficzną i formą zetknęliśmy się w czasie trzymiesięcznego odosobnienia w klasztorze Hwa Gye Sah w Korei Południowej, gdzie po raz pierwszy przeczytaliśmy tekst Bodhidharmy, wydany właśnie w ten sposób. Po powrocie do Polski zdecydowaliśmy się ostatecznie na rozpoczęcie własnej, niezależnej działalności i założenie Fundacji na Rzecz Wymiany Kulturalnej z Dalekim Wschodem, pod której egidą działa projekt „miska ryżu” - czytamy na stronie internetowej Projektu Wydawniczego.

Robert Bączyk, posługujący się także swoim buddyjskim imieniem Bon Gak, w rozmowie z nami, potwierdza: „Praktyka buddyjska stoi za samym powstaniem projektu i jest jego nieodłączną częścią”. Na pytanie, w jaki sposób osobisty rozwój duchowy pomaga w prowadzeniu wydawnictwa i fundacji, Bączyk odpowiada: „Wspomaga koncentrację, planowanie oraz dobry humor i niematerialistyczne podejście do życia, które to cechy są niezbędne przy prowadzeniu Fundacji”.

Książki wydawane przez „miskę ryżu” nie są kierowane wyłącznie dla osób praktykujących medytację, choć, jak podkreśla Bączyk, taki czytelnik byłby idealny. Publikacje cieszą się powodzeniem zarówno wśród znawców dalekowschodniej filozofii, bibliofilów jak i amatorów estetyki i introligatorstwa artystycznego. Każda książka z oferty wydawniczej „miski ryżu” wydana jest z niezwykłą dbałością o szczegóły i detale, które pozostają w ścisłej harmonii z ideą wydawnictwa. Ich szata graficzna nie pozostawia złudzeń co do intencji założycieli wydawnictwa. Wydawca dokładnie opisuje, iż książki „są ręcznie wiązane sznurkiem, zbiór kartek przypomina harmonijkę (kartki są podwójnie złożone, nie rozcięte), okładki tworzą pojedyncze arkusze ozdobnego kartonu, a tekst drukowany jest na szarym papierze”. W przypadku tego wydawnictwa nie może być mowy o przeroście formy nad treścią, bowiem zarówno forma jak i treść są równie istotne i uzupełniają się nawzajem.

Wśród publikacji Projektu Wydawniczego znajdują się nauki, przekazy i wykłady najsłynniejszych mistrzów i patriarchów zen. Dotychczas ukazało się czternaście książek, a w najbliższych planach wydawniczych znajdują się kolejne. Osoby zainteresowane dalekowschodnią filozofią odnajdą w książkach wiele interesujących i rozwijających treści związanych z buddyzmem zen.
W poszukiwaniu wskazówek medytacyjnych warto sięgnąć po nauczanie Mistrza zen Hongzi w Cichej iluminacji. Amatorzy nauk dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych mistrzów chińskiego buddyzmu zen nie będą rozczarowani zapiskami Mistrza Tung-shan w książce Wkraczając w góry, a miłośnicy literackiej klasyki zen powinni sięgnąć po Przekaz umysłu. Nauczanie Mistrza zen Huang-Po, bowiem z tego właśnie dzieła początkujący i zaawansowani adepci buddyzmu od wieków czerpali inspirację.

Zapytani o osobiste preferencje czytelnicze, założyciele wydawnictwa odpowiadają, iż dla „rozrywki poznawczej” najchętniej sięgają po współczesnych chińskich autorów, takich jak np. Ma Jian. Przyznają jednak, iż nie śledzą zbyt dokładnie nowości azjatyckiej literatury pięknej, skupiając się raczej na odkrywaniu i badaniu dawnej literatury zen: „Analizujemy praktycznie wszystkie starożytne teksty zen wydane na Zachodzie na przestrzeni ostatniego półwiecza i na podstawie zebranych materiałów wybieramy te najistotniejsze, o największym wpływie na całość tradycji zen. W serii prezentującej dynastię Tang ukazały się praktycznie wszystkie dostępne
teksty wielkich mistrzów”. Wydawcy zdradzili nam, iż planują napisać w przyszłości własną książkę. „Myślę że będzie to raczej opowieść o różnych miejscach praktyki buddyjskiej a nie o buddyzmie jako takim; o miejscach w Azji i nie tylko, gdzie można doświadczyć i dotknąć żywej tradycji i mądrości nauk”, precyzuje Robert Bączyk.

Projekt Wydawniczy Fundacji na Rzecz Wymiany Kulturalnej z Dalekim Wschodem powstał z pasji i potrzeby duchowej, jednak nie są to jedyne motywacje jego założycieli. Twórcy „miski ryżu” postawili sobie za cel „rozwój wiedzy społeczeństwa polskiego na temat kultur Dalekiego Wschodu i przybliżanie dokonań myśli filozoficznej i religijnej tego regionu”. W przyszłości może to przyczynić się do zmniejszania ksenofobii i nietolerancji w stosunku do odmiennych kultur i religii. Z informacji zamieszczonych na stronie internetowej projektu wynika, że Fundacja realizuje swoje cele nie tylko poprzez działalność wydawniczą, ale także organizując spotkania otwarte, wykłady, sesje naukowe, konferencje i kampanie informacyjne dotyczące kultur krajów Dalekiego Wschodu. Ponadto Fundacja przyznaje także stypendia na prace tłumaczeniowe, językoznawcze, kulturoznawcze i religioznawcze.

Robert Bączyk i Agnieszka Olszewska nie są jedynymi twórcami „miski ryżu”. Kolektyw tworzą także inni sympatycy dalekowschodnich kultur; jedni praktykują buddyzm na co dzień, inni namiętnie podróżują do krajów Dalekiego Wschodu, dzieląc się z grupą inspiracjami i pomysłami. Wspólnie tworzą szlachetną inicjatywę; wydają książki, pełne wewnętrznego i zewnętrznego piękna, które w subtelny sposób wtajemniczają w meandry buddyzmu zen.

Znajdź nas na Google+