Moja chata skraja

Bez względu na to w jakim kraju mieszkamy - słuchamy tej samej muzyki, podobnie ubieramy, kochamy te same gadżety. Różnice kulturowe zacierają się powodowane między innymi błyskawiczną dostępnością i wymianą informacji.

Rewolucja techniczna dokonująca się na naszych oczach spowodowała, że przeciętny człowiek przestaje nadążać w refleksji nad różnorodnością zjawisk, które go otaczają. Rzeczowa oceny ich wielorakości i złożoności stała się wyjątkowo trudna. Psychiczne zdolności organizmu do adaptacji w tak szybko zmieniających się warunkach pozostały daleko w tyle za postępem technologicznym.

Zaryzykowałbym tu stwierdzenie, że filozoficzny postmodernizm ostatniego dwudziestolecia w odpowiedzi na dynamicznie zachodzące procesy globalizacyjne - zaowocował swoistą ucieczką w prywatność.

Efektem takiego egzystencjalnego zagubienia jest coraz bardziej powszechna tendencja do „zamykania się” na najbliższe otoczenie. Kompensowana jest ona na przykład przez pełne emocji dyskutowanie na temat terroryzmu, wojny w Afganistanie, katowania dzieci czy policyjnej roli Stanów Zjednoczonych w polityce światowej. Ma dowodzić naszej wrażliwości na przemoc, łączności duchowej z dotkniętymi przez los ludźmi, współodczuwania ich osobistych dramatów. Często jednak jest tylko pustą manifestacją „umiłowania świętego spokoju” - ponad wszystko. Słownym, a więc bezbolesnym odnoszeniem do spraw, które bezpośrednio nas nie dotyczą.
Decyzja o rezygnacji z poczucia osobistego bezpieczeństwa na rzecz konkretnego działania wymaga bowiem odwagi. I nie ma znaczenia czy „duża” to sprawa czy incydentalna. O wiele łatwiej stroić się w pióra husarzy czy wykrzykiwać wespół z tłumem „lincz” niż wcześniej dostrzegać problemy.

Reagujemy często na rzeczywistość nie tyle z pozycji możliwie racjonalnej analizy zjawisk, co poprzez kontekst wyznawanych przez nas wartości i norm. Stanowią one dla wielu jedyne źródło odniesienia. Mniej lub bardziej świadomie dokonujemy tym samym ocen moralnych, które nie zawsze muszą być celne. Podejmując takie próby czy wręcz arbitralnie wygłaszając sądy powinniśmy wpierw ustalić, na ile posiadana przez nas informacja jest pełna i zgodna z rzeczywistością. Co jest faktem, co mitem, a co manipulacją.

Fakty:
1. Procesy globalizacyjne będą się tylko pogłębiać
2. Nasz osobisty stosunek do tego zjawiska ma znaczenie marginalne
3. Nastąpiło i trwa nieuniknione zderzenie systemów wartości
Mity:
1. Ucieczka w „prywatność” zapewnia bezpieczeństwo
2. Pojęcie ”wojna sprawiedliwa” jest fałszywe, a pacyfizm jedynie „słuszną drogą” postępowania
Manipulacja:
1. Współczesne techniki manipulacyjne wykorzystują wspólnotę ideałów, symbolikę religijną czy zagrożenie, by w zdecydowanie większym zakresie wpływać na emocje niż odnosić do racjonalnych przesłanek
2. W oparciu o fizjologię oraz psychologię zachowania tworzone są heurystyczne modele motywacji. Ich stosowanie w praktyce pozwala na stymulowanie odbiorców poprzez nadawanie odpowiednio skonstruowanych komunikatów
3. Kilka mało skomplikowanych zabiegów technicznych pozwala przedstawić zdarzenie w taki sposób, by wywołać wręcz dowolna interpretację

„Nasza chata” - Polska, blok, klatka czy mieszkanie nie leżą „skraja”. Żadna chata nie leży już „skraja”. Świadomość znaczenia tego faktu powinna prowadzić do odpowiedzialności nie tylko za najbliższe otoczenie.
Zaś o tym, czy podejmowane przez nas decyzje lub głoszone opinie są słuszne i zasadne powinien decydować krytyczny stosunek do posiadanej informacji.