Najmniejszy polski dzięcioł

Dzięciołek (Dendrocopos minor), jest najmniejszym ze wszystkich zamieszkujących Polskę gatunkiem dzięciołów. Wielkością zbliżony jest do sikorki i też w towarzystwie sikorek lubi przebywać. Zwłaszcza zimą.

Dzięciołek jest tak drobnym ptakiem, że w odróżnieniu od innych, większych dzięciołów nie penetruje on pnia drzew a gałęzie, nawet te bardzo cienkie.

Dzięciołka możemy spotkać niemal w całej Polsce za wyjątkiem gór, najczęściej jednak na niżu w środkowej i środkowo-zachodniej części Wielkopolski (dolina Noteci i Odry). Należy zaznaczyć jednak, że jego występowanie nie jest zbyt liczne.

Lubi lasy liściaste i doliny rzek. Nie unika też terenów zabudowanych, stąd też możemy go zaobserwować na terenach podmiejskich jak i w samym mieście, gdzie żeruje nawet na pojedynczo rosnących drzewach (przykładem są załączone zdjęcia, wykonane w miejscowości Chwaszczyno, gdzie dzięciołek żerował na pojedynczo rosnącej topoli)

Dzięciołki nie są ptakami specjalnie płochliwymi. Jeżeli obserwator będzie się zachowywał właściwie - to znaczy nie będzie wykonywał gwałtownych ruchów - to może go spotkać miła niespodzianka, którą będzie towarzystwo tego sympatycznego ptaka w odległości mniejszej nawet, niż dwa metry od obserwatora. Pod względem płochliwości wydaje się być mniej ostrożny od sikorek i nie boi się podlatywać blisko człowieka.

Jak to często bywa u dzięciołów, ich płeć możemy odróżnić po charakterystycznym, jaskrawo ubarwionym czubku głowy. Takie ubarwienie nazywamy czapeczką. Otóż samiec dzięciołka ma tą czapeczkę czerwoną. Samica w odróżnieniu od samca czapeczkę ma barwy czarnej. Również młode samczyki dzięciołka mają czarną czapeczkę, która dopiero z upływem czasu wybarwi się na czerwono.

Skoro jesteśmy już przy młodych, to warto kilka słów nadmienić o rozwoju i warunkach gniazdowania dzięciołka.
Nie bez znaczenia pozostaje wielkość i budowa dzioba dzięciołka. Dzięciołek nie jest w stanie wykuć sobie dziupli w twardym drewnie, dlatego też na miejsce lęgowe wybiera zmurszałe drzewa, najczęściej liściaste. Dziuplę wykuwają oboje przyszli rodzice i zajmuje im to około trzech tygodni. W budkach lęgowych gniazduje bardzo rzadko.

Jego małą liczebność, może zatem tłumaczyć małą ilością próchniejących i martwych drzew.
Samica wysiaduje około pięciu jaj. Po wykluciu się piskląt karmieniem młodych zajmują się oboje rodzice, przy czym to samica zdobywa pokarm, przekazując go przed gniazdem samcowi. Ten z kolei karmi młode.
Taki podział ról może mieć znaczenie strategiczne, gdyż samce chronią swoje terytoria przed innymi dzięciołami, nie unikając powietrznego starcia nawet z większymi od siebie dzięciołami.

Dzięciołki, to kolejni sprzymierzeńcy drzew. W odróżnieniu od pozostałych gatunków dzięciołów ich miejsce żerowania stanowią gałęzie i drobniejsze gałązki drzew. To stamtąd dzięciołki wydłubują larwy i owadzie jaja konkurując z żarłocznością z sikorkami. Dla odmiany swoją dietę od czasu do czasu urozmaicają jakimś pajączkiem.