"Niebieski ptak" - nietypowy kryminał

Co ciekawe, morderstwo nie jest motywem przewodnim powieści. Jest to historia o dojrzewającej nastolatce, która zmuszona była do szybszego dorastania, stawienia czoła problemom, o których wcześniej nie miała pojęcia. Krista, córka Eddy'ego Diehla, nie utrzymuje dobrych relacji ze swoją matką, za to z ojcem łączy ją niespotykana więź. Bezgranicznie wierzy w to, że jej ojciec nie mógł zamordować sympatycznej sprzedawczyni z cukierni, niespełnionej piosenkarki, która śpiewała o tytułowym niebieskim ptaku:

Zgubiłam bilet do ziemi obiecanej
Tak trudno latać, gdy skrzydła połamane
Powiadają, że miłość kruchą rzeczą jest
Niebieski ptak z nieba sfrunął, trzymam w dłoni go swej.

Piosenką tą zachwycała słuchających, wywoływała emocje (...) chcąc nie chcąc, człowiek robił głęboki wdech i zagryzał wargi, żeby się nie popłakać, bo te słowa były tak piękne. Drugą równorzędną postacią jest Aaron Kruller, który jest przekonany, że to nie jego ojciec dopuścił się morderstwa matki, lecz zrobił to ojciec Kristy. Wiara w niewinność swojego rodzica i zrzucanie winy na tego drugiego doprowadza ich do obsesji. Z biegiem czasu daje się dostrzec coraz więcej podobieństw pomiędzy bohaterami.

W powieści miłość miesza się z bólem straty. Spotkamy się tu z takimi codziennymi zjawiskami jak: nienawiść, romans, zdrada, intryga. W powieści pojawiają się w elementy drastyczne, a niekiedy brutalne. W jednych zjawiska te wzbudzają kontrowersje, zaś inni przechodzą nad nimi do porządku dziennego. Książka zmusza czytelnika do refleksji na temat codziennego życia i spraw, obok których przechodzimy obojętnie. Refleksje dotyczą również tematu współżycia społecznego, postrzegania świata w prowincjonalnych miejscowościach.

"Niebieski ptak" nie każdemu przypadnie do gustu. Mi się nie podobała z uwagi na zbyt szczegółowe i nic nie wnoszące opisy. Zanim dokonano morderstwa minęło kilka rozdziałów, w których prawie nic się nie działo. Odnosi się wrażenie, że opisywana historia kryminalna ma znaczenie drugorzędne.

Książka wymaga skupienia, ponieważ wydarzenia nie zostały opisane chronologicznie. Autorka dużo uwagi poświęciła opisowi detali, czasem wydających się nam w danym momencie najmniej istotnymi. Dla przykładu: To były płatki z pszenicy; trzeba je było jeść prędko, bo inaczej rozmiękały na papkę i mleko traciło barwę; to co z założenia miało być pyszne, przyprawiało o lekkie mdłości i wymagało wysiłku przy jedzeniu.

Joyce Carol Oates jest amerykańską pisarką, poetką i eseistką, autorką powieści i dramatów. Jest również profesorem Princeton University i członkiem American Academy of Arts and Letters. W Polsce znana jest m.in. z powieści: "Zabiorę cię tam", "Czarna topiel", "Blondynka", "Wodospad", "Mama odeszła", "Córka grabarza" oraz "Moja siostra, moja miłość". Otrzymała nagrodę National Book Award i PEN/Malamud Award za wybitne osiągnięcia w dziedzinie opowiadania. W 2003 r. została laureatką Commonwealth Award za "Wybitną służbę w dziedzinie literatury", w 3 lata później zdobyła nagrodę "Chicago Tribune" za "Osiągnięcia całego życia". Od wielu lat pisarka uważana jest za jedną z czołowych kandydatek do literackiej Nagrody Nobla.