Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

NIK po kontroli w Lasach Państwowych– "Sytuacja dobra i stabilna"

Artur Hampel
Artur Hampel
Las i drewno
Las i drewno Artur Hampel
Pomimo dobrej oceny Lasów Państwowych przez Najwyższą Izbę Kontroli, nie obyło się bez przysłowiowej łyżki dziegciu

Do przeprowadzenia kontroli Najwyższą Izbę Kontroli skłoniły głównie doniesienia medialne o rzekomych nieprawidłowościach zachodzących w gospodarowaniu lasami. Doniesienia również pochodziły z niektórych środowisk politycznych.

Jak podaje sama Izba, przesłankami do wszczęcia kontroli były
– „Liczne skargi i wnioski wpływające do najwyższej Izby kontroli na działalność jednostek organizacyjnych Lasów Państwowych (w tym wnioski posłów na sejm RP), doniesienia medialne, jak też wyniki wcześniejszych kontroli NIK wskazywały na ryzyko występowania nieprawidłowości w działalności Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w zakresie gospodarki finansowej. w oparciu o analizę przedkontrolną wyodrębniono obszary o podwyższonym ryzyku wystąpienia nieprawidłowości. zaliczono do nich m.in.:

− nieprawidłowości przy realizacji zadań z zakresu gospodarki leśnej, w tym nieuzasadnione przetrzymywanie na pniu drzewostanów, które osiągnęły wiek rębny przyjęty w planie urządzenia lasu (dalej: PUL);
− sprzedaż drewna przez nadleśnictwa do zakładów Lasów Państwowych celem jego dalszej odsprzedaży;
− ponoszenie przez jednostki Lasów Państwowych wysokich nakładów na inwestycje niemające bezpośredniego związku z realizacją zadań, nałożonych na PGL LP przepisami prawa;
− przekazywanie nadleśnictwom środków z funduszu Leśnego na wyrównywanie niedoborów powstałych przy realizacji zadań gospodarki leśnej z naruszeniem przepisów art. 58 ust. 1 ustawy o lasach;
− finansowanie zadań środkami funduszu Leśnego niezgodnie z przepisami art. 58 ustawy o lasach;
− nierzetelne przedstawianie sytuacji finansowo-majątkowej jednostek organizacyjnych LP.”

NIK zwróciła uwagę na fakt, iż Lasy Państwowe w latach objętych kontrolą (2011 – 2013) pomimo zwiększenia ilości sprzedaży drewna o 6,5% , uzyskały niższe wpływy z tytułu sprzedaży drewna o 3,8%.
Jednocześnie kontrolujący podaje, iż w roku 2014 przychody ze sprzedaży drewna wzrosły głównie dzięki wyższej cenie za drewno, oraz zwiększeniu pozyskania.

Łyżkę wspomnianego dziegciu stanowi natomiast wzrost wynagrodzeń, który według NIK był szczególnie widoczny w zarządzie Lasów Państwowych i niewspółmierny na przykład w odniesieniu do nakładów hodowlanych i ochronnych.
W całym sektorze administracji Lasów Państwowych średnie wynagrodzenie w badanym okresie wynosiło 6980 zł brutto, co daje około 4930 netto. średnia krajowa w roku 2013 wynosiła natomiast około 3740 brutto, czyli mniej więcej 2700 PLN netto.

Warto jednak w tym miejscu podkreślić, iż administrację Lasów Państwowych tworzą pracownicy niemal wyłącznie z wykształceniem wyższym. Pieniądze na wynagrodzenia i składki emerytalno rentowe nie pochodzą zaś z budżetu państwa, czyli go nie obciążają a wręcz przeciwnie, zasilają go.

NIK zwrócił uwagę na niskie nakłady na ochronę i hodowlę lasu, które były o około 20% niższe od nakładów inwestycyjnych. Warto jednak nadmienić w tym miejscu o kwestiach konieczności remontów wielu leśniczówek. Wybudowano też wiele utwardzonych dróg pełniących zarówno funkcje przeciwpożarowe jak i trwałą infrastrukturę drogową (brak konieczności ciągłych remontów nawierzchni po wywozie drewna z lasu)

Najwyższa Izba Kontroli wskazuje jednak na konieczność poprzedzania procesów inwestycyjnych oceną ich ekonomicznej racjonalności. Ma ona szczególne znaczenie w przypadku nakładów ponoszonych na budynki, które w badanym okresie osiągnęły poziom 569.064,9 tys. zł (w tym na budynki mieszkalne – 227.296,9 tys. zł). Niestety dynamika wzrostu środków przeznaczanych przez Lasy Państwowe na ochronę i hodowlę lasu była wyraźnie niższa od dynamiki wzrostu wydatków inwestycyjnych – tak twierdzi NIK.
Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła starania Lasów Państwowych na rzecz pozyskania dla realizowanych projektów, ważnych dla gospodarki leśnej, współfinansowania ze środków z Unii Europejskiej.
Najwyższa Izba Kontroli nie kwestionuje też celowości nakładów na poprawę jakości dróg w lasach, wskazuje jednak, że proces inwestycyjny powinien być poprzedzony analizą efektywności z uwzględnieniem konsekwencji realizowanych inwestycji dla środowiska naturalnego lasów. NIK zwraca uwagę, iż powinien być zachowany racjonalny poziom wydatków dla osiągnięcia zakładanego celu, co ma szczególne znaczenie w sytuacji zmniejszających się zysków Lasów Państwowych.
Warte podkreślenia jest, że na 30 szczegółowych kontroli zadań inwestycyjnych, w zaledwie 3 nie przeprowadzono analizy ich opłacalności ze strony administracji Lasów Państwowych.

Poważny zarzut natomiast NIK wysunął w odniesieniu do rozbudowy Ośrodka Wypoczynkowego „Leśnik” w Łagowie, gdzie nie dotrzymano formalności odnośnie uzyskania właściwych pozwoleń od Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Najwyższa Izba Kontroli zgłosiła sprawę właściwym organom i zleciła Lubuskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków przeprowadzenie kontroli doraźnej w zakresie przestrzegania przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami przy rozbudowie OW Leśnik w Łagowie.

Całkiem dobrze natomiast kształtują się aktywa Lasów Państwowych, które w latach 2010-2013 systematycznie z roku na rok wzrastały.
NIK podaje – „W latach 2011–2013 kapitały własne w pełni finansowały aktywa trwałe, a kapitał obrotowy (liczony jako nadwyżka kapitału własnego nad aktywami trwałymi) był dodatni. wskazuje to na utrzymującą się bezpieczną strukturę finansowania aktywów, zapewniającą utrzymanie płynności finansowej”.

Najwyższa Izba Kontroli zwraca jednak uwagę na straty finansowe wynikające ze sprzedaży mieszkań pracownikom lasów Państwowych, gdzie bonifikata sięgała do 95%
NIK nie uwzględniła jednak kosztów, jakie do tej pory ciążyły na Lasach Państwowych z tytułu utrzymania mieszkań, ich remontów i innych nakładów inwestycyjnych z nimi związanych, a których poprzez sprzedaż mieszkań Lasy Państwowe pozbyły.
NIK nadmienia jednocześnie, iż – „pomimo negatywnych zjawisk odnoszących się do relacji przychodów i kosztów, stan majątkowo--finansowy PGL LP w latach 2011–2013 był dobry, a sytuacja stabilna. wskazują na to przede wszystkim wysokie wskaźniki płynności, bardzo wysoki udział kapitałów własnych w strukturze finansowania aktywów, niskie wskaźniki zadłużenia. Świadczy to o niezagrożonej – w najbliższej przyszłości – zdolności PGL LP do terminowego regulowania zobowiązań”
Ogólnie Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia Lasy Państwowe. Nieprawidłowości nie są rażące, wynik finansowy dobry, gwarantujący stabilność ekonomiczną. Bardzo często jednak NIK w raporcie wskazywała na relatywnie wysokie wynagrodzenie w Lasach Państwowych w odniesieniu do wynagrodzeń w administracji publicznej.
Pominęła jednak przy tym, iż zespół pracowniczy w Lasach Państwowych stanowi w znaczącej większości kadra inżynieryjna, kadra z wykształceniem wyższym. NIK pominęła również przy porównaniu zarobków odmienną specyfikę, gdzie LP są na samo utrzymaniu, nie obciążają budżetu państwa a przede wszystkim dysponują produktem w postaci surowca drzewnego z przeznaczeniem na sprzedaż i możliwością generowania zysków. Inne organizacje administracji publicznej generują wyłącznie koszty dla Skarbu Państwa a tym samym podatnika a ich działalność nie ma możliwości przynoszenia dochodu.

Pomimo pokontrolnej oceny pozytywnej, na Lasach Państwowych spoczywa konieczność wdrożenia kilku usprawnień i zadbania o większą transparentność procesów inwestycyjnych. Głębszej analizy również będą wymagały zadania związane z hodowlą i ochroną lasu, by dojść do wniosków, co można więcej w tych dziedzinach zrobić, co stoi na przeszkodzie a co jest możliwe i zgodne z aktualnymi planami.

Raport dostępny - tutaj

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na naszemiasto.pl Nasze Miasto