Andrzej Czyżewski jest bratem ciotecznym Marka Hłaski, autora takich utworów, jak "Ósmy dzień tygodnia", "Drugie zabicie psa", "Następny do raju" czy wreszcie "Piękni dwudziestoletni", którego sparafrazowany tytuł jest tytułem niniejszej biografii. Biografii, jako się rzekło, wyjątkowo rzetelnie napisanej, popartej przy opisie wszelkich wydarzeń z życia pisarza i osób z nim związanych listami, dokumentami urzędowymi czy wreszcie zdjęciami. Jest ona po prostu wiarygodna i miarodajna. Pewnie przyczynił się do tego fakt, iż Czyżewski po śmierci matki pisarza, Marii Hłasko w 1987 roku, stał się właścicielem spuścizny literackiej i ikonograficznej, która po tym jednym z najciekawszych pisarzy polskich XX wieku się ostała. Przez to autorowi było w jakimś stopniu łatwiej stworzyć tę interesującą i zajmującą w lekturze biografię. Czyżewskiemu udało się coś jeszcze, mianowicie to, iż jako członek najbliższej rodziny bohatera książki "Piękny dwudziestoletni" uniknął familiarnego wybielania syna siostry swojej matki. Marek Hłasko, którego poznajemy dzięki Andrzejowi Czyżewskiemu, jest człowiekiem z krwi i kości, niepozbawionym wad, nałogów i dziwactw. Ale jest też przy tym wszystkim porządnym człowiekiem.
Andrzej Czyżewski w napisanej przez siebie biografii Marka Hłaski opiera się przede wszystkim na potwierdzonych w wiarygodnych źródłach faktach, do minimum ogranicza (pewnie ku zawodowi miłośników sensacji rodem z "Super Expressu", ale ci z pewnością po tę lekturę nie sięgną) anegdoty opowiadane o pisarzu przez niego samego, ale również przez nieżyczliwych mu ludzi. Życie Hłaski autor przedstawia w przynajmniej dwóch aspektach: rodzinnym i politycznym. W tym pierwszym najbardziej poruszająca jest sprawa wzajemnych relacji między synem (Hłasko), a jego matką. Relacji niezwykle skomplikowanych i trudno wytłumaczalnych. W aspekcie społeczno - politycznym uwagę czytelnika przykuwa śledzenie działań odpowiednich służb PRL - u, które z Marka Hłaski zrobiły pisarza szkalującego Polskę Ludową i zdrajcę ojczyzny, a jego rzekomi przyjaciele wyrobili mu opinię donosiciela i współpracownika służb specjalnych. Andrzej Czyżewski w najnowszym wydaniu swojej książki (niezwykle aktualnym, bowiem ostatni fakt w niej zawarty dotyczy końca września 2012 roku) polemizuje z wieloma opiniami i obiegowymi sądami krzywdzącymi pisarza i zwyczajnie nieprawdziwymi. Koncertowo wręcz rozprawia się z książką Barbary Stanisławczyk "Gry miłosne Marka Hłaski", w której autorka uporczywie w kolejnych wydaniach podtrzymuje mit autora "Cmentarzy" jako gbura, pijaka, chama po prostu...
Czyżewski też nie unika w "Pięknym dwudziestoletnim" wątków damsko - męskich (pisze o związkach pisarza z Teresą Iżewską, Agnieszką Osiecką, Esther Steinbach czy wreszcie z Soniją Ziemann), ale robi to w sposób kulturalny i nade wszystko zgodnym z prawdą. Co ważne biograf nie tworzy własnych, hipotetycznych wizji określonych sytuacji z życia swojego bohatera, jeśli czegoś nie wie, lub nie znalazł potwierdzenia w dokumentach, po prostu się do tego przyznaje. Pewnie wychodzi z założenia, ze Hłasko już za życia stał się legendą, więc tworzenia nowych mitów na swój temat nie potrzebuje, tym bardziej, iż wciąż tworzą je (zwłaszcza te nieprzychylne Hłasce) ci, którzy rzekomo pisarza znali. Robią to niejednokrotnie po to, by zakrzyczeć swoje sumienie, którego nie mieli, gdy donosili na literata władzy ludowej, aż ta najpierw umożliwiła mu emigrację, a potem uniemożliwiała powrót do Polski.
Bogato ilustrowane zdjęciami i kopiami dokumentów wydanie biografii Marka Hłaski pióra Andrzeja Czyżewskiego zawiera także szczegółowy wykaz źródeł, kalendarium życia pisarza opracowane przez autora oraz indeks nazwisk przewijających się w życiu Hłaski i jego biografii. Mimo tych typowych dla wydawnictw naukowych dodatków "Piękny dwudziestoletni" Andrzeja Czyżewskiego jest wielce ciekawą książką praktycznie dla każdego czytelnika. Tym bardziej, że autor unika analitycznego rozbioru dzieł Marka Hłaski. Szkoda jedynie, że Czyżewski nie przytoczył esbeckiego streszczenia "Pięknych dwudziestoletnich" znalezionych w IPN - owskiej teczce pisarza. To rzeczywiście mogłoby być "arcydzieło humoru i satyry", jakby to nazwał sam Marek Hłasko.
Andrzej Czyżewski, Piękny dwudziestoletni. Biografia Marka Hłaski
Prószyński i S - ka
Warszawa 2012
Jak czytać kolory szlaków turystycznych?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
