Podniebni drapieżcy cz. 7: Eurofighter Typhoon

Historia powstania samolotu Eurofighter Typhoon sięga drugiej połowy lat 70-tych, kiedy Wielka Btytania, Francja oraz Niemcy (RFN) rozpoczęły prace studyjne nad nowym myśliwcem państw NATO, mogącym nawiązać równorzędną walkę z radzieckimi maszynami Mig-29 i Su-27. Dość szybko z projektu wycofała się Francja, która potrzebowała wersji myśliwca mogącego lądować na lotniskowcu z klasycznym płaskim pokładem. Inne państwa nie posiadając tego typu okrętów nie były skłonne do opracowania wersji morskiej, co powodowałoby wzrost kosztów programu. W 1985 roku powstało konsorcjum Eurofighter (prace nad płatowcem) oraz Eurojet (prace nad silnikiem), założone przez Wielką Brytanię, Niemcy (RFN), Włochy, do których dołączyła Hiszpania. Seryjne maszyny miały być dostarczane wojskom lotniczym w latach 90-tych XX w. Jak pokazał czas, program rozwoju Typhoona przedłużył się poza zakładany okres. W między czasie w Wielkiej Brytanii powstał jeden egzemplarz doświadczalnej maszyny w ramach projektu EAP. Samolot zewnętrznie był bardzo podobny do przyszłego Eurofightera. Dzięki niemu przetestowano wiele kluczowych technologii, które znalazły zastosowanie w przyszłej europejskiej maszynie. Oblot docelowego prototypu, nazwanego Eurofighter EF2000, nastąpił w roku 1994. Później zmieniono nazwę na Eurofighter Typhoon, z uwagi na fakt rozpoczęcia produkcji seryjnej po roku 2000. Prace nad myśliwcem podzielono między państwa będące udziałowcami projektu: w Hiszpanii produkowane jest prawe skrzydło, we Włoszech lewe skrzydło oraz tylna część kadłuba, w Wielkiej Brytanii przednia część kadłuba wraz z kabiną pilota oraz statecznik pionowy a w Niemczech centralna część kadłuba. W każdym ze wspomnianych krajów znajduje się linia końcowego montażu samolotów. Pierwszy Eurofighter wszedł do służby w 2003 roku.

W kabinie Typhoona pilot ma do dyspozycji wielofunkcyjne wyświetlacze, na których prezentowanych jest większość danych nawigacyjnych i taktycznych (tak zwany szklany kokpit). Możliwe jest głosowe sterowanie wybranymi funkcjami Eurofightera. Kask pilota został zaprojektowany jako integralna część wyposażenia elektronicznego samolotu. Jest wykonywany indywidualnie dla konkretnej osoby. Na jego przedniej osłonie wyświetlane są wszystkie niezbędne informacje dotyczące sytuacji taktycznej wokół maszyny. Dubluje on niejako wyświetlacz HUD, jednak z tą różnicą, że pilot może „widzieć” w postaci wyświetlanych symboli to, co znajduje się dookoła, na przykład pod jego stopami. Umożliwia to namierzenie celu, który normalnie byłby albo niewidoczny dla pilota albo byłby poza zasięgiem wcześniejszych systemów. Eurofighter może odpalić pociski do przeciwnika, który znajduje w rzedniej półsferze ale również z tyłu maszyny (!). Daje to ogromną przewagę w walce nad innymi myśliwcami.

Zainstalowany na samolocie EuroRADAR CAPTOR, produkcji europejskiego konsorcjum, może wykrywać cele o niskiej wykrywalności z odległości 185 km, a maszyny wielkości samolotów pasażerskich aż z 370 km. Śledzi 20 obiektów oraz może naprowadzać rakiety na 4 z nich. W przyszłości będzie montowana wersja rozwojowa radaru, CAPTOR-E, nazywana również CAESAR, z elektronicznym aktywnym skanowaniem fazowym (ASEA). Znacząco zwiększy on możliwość zwalczania celów powietrznych oraz lądowych.

Kolejnym ważnym elementem wyposażenia, jest system pasywnego śledzenia celów w podczerwieni PIRATE o zasięgu kilkudziesięciu kilometrów. Dzięki niemu Typhoon jest w stanie wykrywać obiekty w powietrzu oraz na ziemi w trybie pasywnym, co umożliwia skryte podejście i zaatakowanie celu, bez zdradzenia swojej pozycji przez fale radiowe emitowane przez radar. Za samoobronę samolotu odpowiada system PRAETORIAN, który w trybie automatycznym analizuje zagrożenia oraz decyduje o sposobie ochrony maszyny.

Samolot nazywany jest plastikowym myśliwcem, ponieważ w ponad 80% jest zbudowany z kompozytów (włókna węglowe oraz szklane). Część elementów płatowca (np. wręgi skrzydeł) nie są nitowane jak w innych konstrukcjach, ale klejone, co zmniejsza masę danego elementu i wpływa na poprawę osiągów samolotu.

Jako maszyna 4+ generacji nie jest wykonana w technologii stealth, ale inżynierowie starali się zmniejszyć sygnaturę odbicia radarowego, zwłaszcza z przodu. Samolot ma możliwość przekraczania prędkości dźwięku bez użycia dopalaczy. Eurofighter jest potencjalnie niestateczny, zatem nad jego lotem czuwa elektronika (system fly-by-wire). Bez tej pomocy straciłby sterowność, co doprowadziłoby do katastrofy. Jednak dzięki takiej konstrukcji jest wysoce manewrowy.

Typhoon posiada 13 punktów mocowania uzbrojenia pod kadłubem oraz pod skrzydłami. Może przenosić klasyczne bomby oraz rakiety powietrze-powietrze (np. AIM-120 AMRAAM, IRIS-T, MBDA Meteor), pociski przeciwokrętowe (Penguin i AGM-84 Harpoon), przeciwradarowe (np. AGM-88 HARM), pociski szybujące (np. Storm Shadow), przeciwpancerne oraz bomby kierowane (np. JDAM). Uzupełnienie stanowi 23 mm działko.

Typhoon wielokrotnie brał udział w ćwiczeniach wspólnie z innymi współczesnymi myśliwcami, za każdym razem udowadniając, że jest w stanie wygrać walkę powietrzną z każdą współczesną maszyną. Przykładem może być symulowana walka miedzy dwoma F-15E Strike Eagle a pojedynczym Typhoonem. Ten ostatni wymanewrował obie amerykańskie maszyny i zajął dogodną pozycję do strzału, co podczas rzeczywistej walki oznaczałoby zniszczenie obu celów. Inną przykrą dla Amerykanów niespodzianką były walki samolotów Eurogigheter z F-22A Raptor. W czasie starć na ćwiczeniach Red Flag na krótkich dystansach, samolot europejski był w stanie nawiązać równorzędną walkę z myśliwcami 5 generacji. Większość starć albo zakończyła się zwycięstwem Typhona albo pojedynek został nierozstrzygnięty. Jednak nieoficjalnie piloci niemieccy twierdzili, że na dystansie ponad 30 km F-22 A jest niewidoczny dla ich systemów pokładowych.

Eurofighter Typhoon łączy w sobie cechy najlepszego myśliwca: ultranowoczesną konstrukcję, doskonałą zwrotność, wysoką przeżywalność na współczesnym polu walki oraz najnowszą elektronikę. Ten doskonały samolot będzie strzegł nieba Europy przez najbliższych kilka dekad.