Pomnik dla „Mściciela”

W 69. rocznicę śmierci w boju z NKWD kapitana Jana Borysewicza odsłonięto i poświęcono pomnik ku pamięci legendarnego dowódcy zgrupowania „Północ” Okręgu Nowogródzkiego Armii Krajowej. Stanął on w miejscu, gdzie poległ kapitan. Uroczystość miała miejsce 21 stycznia br. w Kowalkach na terenie dzisiejszej Białorusi.

Podczas uroczystości przypomniano słowa błogosławionego papieża Jana Pawła II: „Tylko ten naród, który umie szanować swoją przeszłość, jest warty dobrej przyszłości”. W uroczystości wzięli udział kombatanci z Polski, Litwy i Białorusi, mer rejonu solecznickiego Zdzisław Palewicz, sekretarz ROPWiM dr hab. Andrzej Kunert, przewodniczący Fundacji „Wolność i Demokracja” Michał Dworczyk, Radca-Minister konsul Stanisław Cygnarowski.

Pomnik Jana Borysewicza stanął dzięki staraniem polskiej Fundacji „Wolność i Demokracja”, a został sfinansowany z funduszy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Jan Borysewicz urodził się w 1913 roku w Dworczanach koło Wasiliszek na terenie dzisiejszej Białorusi. Ukończył Seminarium Nauczycielskiego w Szczuczynie Nowogródzkim, a następnie Szkołę Podchorążych. W kampanii wrześniowej był dowódcą plutonu w I batalionie 41 pułku piechoty. W 1940 roku został aresztowany przez NKWD i więziony w Baranowiczach i Brześciu. Uciekł w 1941 roku podczas ewakuacji więzienia i przystąpił do partyzantki.

W Armii Krajowej został dowódcą plutonu na terenie Wasiliszek, a następnie dowódcą oddziału partyzanckiego nr 314 i 3. kompanii w Batalionie Zaniemeńskim. W grudniu 1943 roku powierzono mu dowodzenie II batalionem 77. pp AK, a w maju 1944 roku został komendantem zgrupowania „Północ". Jan Borysewicz brał udział w operacji „Ostra Brama”. Uniknął aresztowania i zorganizował oddział partyzancki. Zaczynał od siedmiu żołnierzy. Odział szybko rozrósł się do stanu 650. Batalion dowodzony przez kapitana Borysewicza ma na swoim koncie kilka działań bojowych przeciw niemieckim siłom okupacyjnym m.in. rozbił więzienie w Ejszyszkach i zdobył Raduń.

Poległ 21 stycznia 1945 roku pod Kowalkami podczas walk z NKWD. Jak podają niektóre źródła, Sowieci obwozili ciało kapitana po wsiach i miasteczkach Ziemi Lidzkiej, gdzie wystawiono je na widok publiczny m.in. na rynku w Naczy, w Raduniu i Ejszyszkach. Następnie ciała poległych żołnierzy zrzucono do studni o głębokości 5 metrów wraz z granatami i pociskami moździerzowymi. Delegat Sił Zbrojnych odznaczył pośmiertnie kapitana Jana Borysewicza Orderem Virtuti Militari V kl.