Siedem złotych zasad dobrego materiału. Jak pisać, żeby inni nas czytali? (porady dla autorów)

1. Interesujący temat i nowe informacje

Masz pomysł na materiał? Świetnie, upewnij się jednak, że temat jest ważny i interesujący nie tylko dla Ciebie. Czytelnik nie powinien kończyć lektury zadanym w głowie pytaniem "No i co z tego?". Pożądaną reakcją jest "O! tego nie wiedziałem". To jest możliwe wówczas, gdy czytelnik jest w jakikolwiek sposób zainteresowany tematem. Opis małej imprezy dla znajomych na działce pod miastem może być świetnie przygotowany i zilustrowany, ale zainteresuje ewentualnie rodzinę i znajomych. Cała reszta spyta "No i co z tego?".

Ważne jest, aby temat był świeży i zawierał fakty czy opinie, które nie były czytelnikowi wcześniej znane, a są dla niego interesujące. Jeśli temat nie jest całkowicie nowy, czasami wystarczy podać inny punkt widzenia, niż żurnalistów z tytułu obok, lub przedstawić go z nowej perspektywy.

2. Wpływ tekstu na opinię publiczną

Sekretem dobrego materiału jest jego wpływ na czytelników. Generalnie, im więcej osób będzie poruszonych i zainteresowanych materiałem, tym lepiej. To wcale nie oznacza, że tekst musi odnosić się bezpośrednio do sytuacji czytelnika, choć oczywiście świetnie, gdy tak się dzieje. Często oznacza to jednak, że czytelnicy w jakiś sposób utożsamiają się z tekstem i jego bohaterami lub przeżywają emocje podczas lektury - tak jest na przykład z dobrymi reportażami.

Jeśli tworzymy newsa, warto zadać sobie pytanie, czy ta sprawa ma jakiekolwiek znaczenie dla czytelników? Czy po publikacji cokolwiek się zmieni - na przykład czyjś pogląd na tę sprawę lub czyjaś sytuacja? Czy informacja jest ważna lub ciekawa dla większej liczby osób? Czy ma szansę zaistnieć w social media, na przykład na Facebooku?

3. Prostota i łatwość zrozumienia

Dlaczego autor o tym napisał? O co w tym tekście chodzi? O czym jest ta historia? Generalna zasada dobrego tekstu - im trudniejsza sprawa, tym łatwiej powinna być opisana. Opisanie skomplikowanych zagadnień prostym językiem jest bardzo trudne, ale zawsze trzeba spróbować.

Unikaj skomplikowanych zwrotów, trudne fakty czy powiązania wyjaśnij jak najprościej. W tekście trzeba unikać zawiłych, specjalistycznych sformułowań. Zamiast tego, wyjaśnij w prostych słowach, o co właściwie chodzi. Twój czytelnik może nie znać skomplikowanych pojęć ekonomicznych, prawnych czy naukowych. Będzie wdzięczny, jeśli prostym językiem wyjaśnisz mu tło, fakty i zależności. Zyskasz przy okazji na wiarygodności jako ekspert w danym temacie.

4. Wiarygodność, uczciwość i rzetelność

Absolutna podstawa pracy dziennikarzy. Musisz podać źródło informacji. Twój materiał musi mieć oparcie w faktach, a rzetelność nakazuje, by pokazać więcej niż jeden punkt widzenia. Zanim przystąpisz do pisania, poznaj wszystkie strony, zapoznaj się z opiniami, sprawdź różne punkty widzenia.

Elementem budowania wiarygodności jest także pokazanie czytelnikom tych opinii. Służą temu na przykład wypowiedzi osób, których dotyczy temat. Dobry cytat żywego człowieka, który może powiedzieć czytelnikowi coś interesującego, będzie wart więcej, niż nawet dziesięć akapitów "z głowy" autora tekstu. Niekiedy konieczna jest opinia ekspertów, innym razem wartość tekstu wzmocnią wypowiedzi bohaterów lub osób, których dotyczy temat.

Kolejna bardzo ważna zasada związana z uczciwością, to oddzielenie informacji od komentarza. Masz prawo wyrazić swoją opinię, jednak upewnij się, że Twój czytelnik będzie rozumiał, co jest faktem, a gdzie zaczyna się Twój komentarz.

5. Kontekst

Każdy temat umieszczony jest w jakimś kontekście. Zadaj sobie pytanie, kogo i czego dotyczyć będzie Twój tekst. Jeśli piszemy o zmianie kursu franka, to dlatego, że czytelnicy spłacają kredyt w tej walucie. Jeśli informujemy o premierze filmu Tarantino, to dlatego, że reżyser ma rzeszę oddanych fanów. W mniej oczywistych przypadkach konieczne jest opisanie kontekstu. Dlaczego piszę o tym akurat teraz? Co się zmieniło od wczoraj lub zmieni od jutra? Jak jest w innych miejscach? Jak to wpłynie na rzeczywistość?

6. Organizacja tekstu

Poprawność językowa jest sprawą oczywistą. Dobry materiał cechuje się jednak czymś więcej, niż tylko brakiem błędów ortograficznych - mianowicie, dobrą strukturą i dynamiką. Początek - tytuł i wprowadzenie - powinien informować czytelnika, o czym jest materiał i dlaczego to ważne. Konstruując tytuł i wprowadzenie upewnij się, że nawet przypadkowy czytelnik będzie wiedział, o czym piszesz.

Dalej tekst zawierać powinien rozwinięcie, omówienie, przykłady, cytaty i dowody na omawianą sprawę. Na końcu umieszczamy tak zwany background - informacje o tym, co się zmieniło, jakie to ma znaczenie, jak było wcześniej.

W tekście warto umieścić materiały dodatkowe - na przykład osadzić film ilustrujący, linki czy zdjęcia.

7. Zilustrowanie tekstu

Dobry materiał to materiał zilustrowany dobrym zdjęciem. Generalna zasada jest taka, że na zdjęciu ilustrującym powinni znajdować się ludzie, to jednak nie zawsze jest możliwe. Na pewno jednak zdjęcie musi być dobre - właściwie skadrowane, doświetlone, ostre, przedstawiające interesujący, związany z tematem kadr.

Jeśli nie masz programów do obróbki zdjęć, w internecie jest bardzo wiele darmowych, szybkich edytorów, które pozwalają skadrować czy wyostrzyć zdjęcie.

Oczywista oczywistość - musisz dysponować prawem do użycia zdjęcia. Oznacza to, że zdjęcie czy grafika jest Twojego autorstwa, pochodzi z domeny publicznej lub wolnej licencji lub uzyskałeś czytelną zgodę autora na wykorzystanie do swojego tekstu. W razie jakichkolwiek wątpliwości skontaktuj się z redakcją.