Ślabikŏrz niy dlŏ bajtli - spotkanie badaczy i propagatorów ślónskij godki

Mirosław Syniawa, znakomity biografista, autor m.in. „Biograficznego słownika przyrodników śląskich”, przedstawił sylwetki ludzi zasłużonych dla utrwalania śląskiej mowy.

Badacz nakreślił sylwetki osób różnych narodowości i profesji, zamieszkałych w różnych krajach i państwach, Ślązaków i nie-Ślązaków, o niebanalnych osobowościach i losach: Josefa Dobrovského (1753-1829), Jerzego Samuela Bandtkie (1768-1835), Izmaiła Sriezniewskiego (1812-1880), Lucjana Malinowskiego (1839-1898), Hermanna Koellinga (1841-1902), ks. Michała Przywary (1867-1906), ks. Franciszka Skiby (1871-1954), ks. Emanuela Nikla (1871-1943), Kazimierza Nitscha (1874-1958), ks. Piotra Gołąba (1888-1943), Feliksa Steuera (1889-1950), Wilhelma Maka (1889-1947), Stanisława Bąka (1900-1981), Reinholda Olescha (1910-1990) i Alfreda Zaręby (1921-1988).

Omawiając biografie badaczy śląskiej mowy, przypomniał, że już przed II wojną światową Stanisław Bąk pisał, iż „nie jest ideałem wychowawczym człowiek, który pod wpływem szkoły zatraca poczucie i znajomość własnej gwary”. Przypomniał też opublikowany po śmierci prof. Alfreda Zaręby jego artykuł „Literackie języki regionalne w Polsce?”, który zupełnie inaczej odczytuje się dziś, gdy mamy już kaszubski język regionalny, a wkrótce możemy mieć też śląski język regionalny.

Profesor Zaręba pisał w tym artykule: „Gdziekolwiek na świecie przejawi się tendencja czy bodaj iskierka powrotu do języka, mowy swoich przodków, czy to wśród ludzi żyjących na emigracji, czy w swoim własnym kraju, wszędzie są to godne uznania i szacunku zjawiska, jako fakty przywiązania do swoich korzeni”.

Na zakończenie Mirosław Syniawa przeczytał wiersz Rosalii de Castro „Miña Santiña” we własnym, godnym podziwu przekładzie z języka galicyjskiego na język śląski.

Współautor artykułu:

• Barbara Podgórska