Nadrzędnym celem tworzenia rezerwatów jest zwiększenie możliwości utrzymania i przekazania następnym pokoleniom najcenniejszych fragmentów przyrody. Myśl tę wyraża hasło, które głosi: "Ochrona przyrody dla człowieka, a nie przed człowiekiem”. Lecz ochrona przyrody nie oznacza jedynie tworzenia rezerwatów. Oznacza także mądre korzystanie z zasobów naturalnych i świadome gospodarowanie nimi.
Rezerwat archeologiczno-leśny Góra Chełmo utworzony został w 1967 r. Liczy 41,44 ha powierzchni. Znajduje się w pobliżu wsi Chełmo (gmina Masłowice), na południe od drogi Radomsko-Przedbórz. Celem utworzenia było zachowanie wzgórza, porośniętego lasem mieszanym, zbudowanego z piaskowców albskich, dolnokredowych i znajdującego się na nim grodziska prehistorycznego. Góra Chełmo jest najwyższym wzniesieniem Wzgórz Radomszczańskich. Jej wysokość wynosi 323 m n.p.m. Jest to kopulaste wzgórze wznoszące się od 80 do 100 m ponad przyległe tereny.
Dzięki wysokości i wyrazistości formy Góra Chełmo jest widoczna ze wszystkich stron z odległości ponad 10 km. O Górze Chełmo pisał już Jan Długosz: "Piotr, pan na Skrzynnie, wystawił kościół na górze zwanej Chełm, niedaleko Przedborza, i siedmią rowami głębokimi go obwarował... Z niej w dniu jasnym widać Sandomierz, Olsztyn, Miechów, Częstochowę, Piotrków, Łysą Górę i wiele miasteczek".
Zbocza południowe i zachodnie są łagodne, długie ich nachylenie jest mniejsze. Natomiast północne i wschodnie są strome. Zbocze od strony północnej, ma charakter skalnego urwiska wzniesionego pionową ścianą wysokości od 5 do 10 m.
Urwisko, w którym odsłaniają się piaskowce, jest cennym krajobrazowo elementem rezerwatu. Naturalne odsłonięcie piaskowców pod szczytem zostało znacznie powiększone przez ludzi wydobywających tu kamień. Eksploatacja piaskowca była tu prowadzona być może jeszcze we wczesnym średniowieczu. Wówczas na szczycie góry stała warowna twierdza, lub później, gdy na miejscu twierdzy stanął kościół.
Obecnie Górę Chełmo porasta las ze starym i wielogatunkowym drzewostanem (dąb, świerk, jodła, buk, grab, klon zwyczajny, jawor i lipa drobnolistna). Różnicuje się on na dwa zespoły: grądu i boru mieszanego. Cennym jest typowo wykształcony zespół grądu w odmianie małopolskiej. Jest to jedno z nielicznych miejsc występowania starego drzewostanu klonowo-jaworowego
Pewnego rodzaju osobliwością są pojedyncze egzemplarze dębów w wieku około 230 lat. W rezerwacie spotkać można wszystkie znane i charakterystyczne dla tych okolic gatunki ssaków, ptaków, gadów, płazów i owadów. Z Górą Chełmo związanych jest także wiele legend, ale o tym w następnym odcinku...
Źródła:
Burzyński I.(red.), 1996: Rezerwaty Ziemi Piotrkowskiej, Zespół Nadpilicznych Parków Krajobrazowych, Moszczenica.
Olaczek R., 1968: Stosunki florystyczno-fitosocjologiczne rezerwatu Góra Chełmo w pow. radomszczańskim, Łódź.
Gazeta Lubuska. Winiarze liczą straty po przymrozkach.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
