Uroczystości obchodów 100-lecia Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu

Z historii Muzeum Górnośląskiego

Z inicjatywy miłośników Bytomia, dokładnie sto lat temu zostało założone Bytomskie Towarzystwo Historyczno - Muzealne (Beuthener Geschichts - und Museumsvereins). Towarzystwo utworzyło wówczas lokalne muzeum w oparciu o depozyty z prywatnych kolekcji kupca Simona Machy i nauczyciela Kurta Bimlera oraz zbiór pamiątek miejskich i cechowych, a także archiwaliów przekazanych przez bytomski magistrat. W 1928 roku muzeum zostało przejęte przez miasto.

W latach 1929 -1930 zbudowano nowy gmach muzeum według projektu A. Stütza i H. Hatlera, jednakże światowy kryzys ekonomiczny pozwolił na realizację połowy planów, a druga część gmachu nigdy nie została wzniesiona. Parter i piwnice skrzydła wystawowego, zajęły Miejska Kasa Oszczędności i Biblioteka Miejska. Rozmieszczone w kilku miejscach zbiory, przeniesiono w 1931 roku do nowej siedziby, a oficjalne otwarcie Górnośląskiego Muzeum Krajowego (Oberschlesisches Landesmuseum) nastąpiło 24 października 1932 roku.

W październiku 1939 roku, całość zbiorów zlikwidowanego przez Niemców Muzeum Śląskiego w Katowicach została przewieziona do placówki bytomskiej i umieszczona w magazynach. W latach 1943-1944 najcenniejsze zbiory, także te katowickie, zostały ewakuowane do zachodniej części Górnego Śląska. W toku prowadzonych walk frontowych, działalności zarządu radzieckiego komisarza wojennego i szabrowników, budynek uległ uszkodzeniu, a część zbiorów została zniszczona i rozproszona. Dzięki grupie przedwojennych pracowników Muzeum Śląskiego, udało się uratować części kolekcji katowickich i bytomskich. Dały one początek do reaktywowania w Bytomiu placówki muzealnej, mającej kontynuować tradycje i program przedwojennego Muzeum Śląskiego. 10 maja 1946 roku w Muzeum Śląskim w Bytomiu, zorganizowano pierwszą wystawę poświęconą powstaniom śląskim.

Od 1950 roku placówka została upaństwowiona i przyjęła nazwę "Muzeum Górnośląskie w Bytomiu." W muzeum funkcjonuje siedem działów merytorycznych: Archeologii, Etnografii, Historii, Historii i Kultury Lwowa i Kresów Południowowschodnich, Przyrody i Sztuki oraz trzy działy pomocnicze: Dział Edukacyjno-Promocyjny, Wydawniczy i Administracyjny. Muzeum posiada także specjalistyczną bibliotekę, w której zgromadzono 50.000 woluminów. Zbiory Muzeum to ponad 750 tysięcy eksponatów.

Czytaj dalej --->

Piątek 9 grudnia 2011 r. w Muzeum Górnośląskim, był dniem otwarcia dwóch wystaw poświęconych stuletniej obecności MG w Bytomiu. Pierwszy z wernisaży Dziś i jutro Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, odbył się w gmachu głównym, przy placu Jana III Sobieskiego 2. Zebranych gości powitał dyrektor muzeum, dr Dominik Abłamowicz, który w słowie powitalnym podziękował wszystkim pracownikom, którzy w szczególny sposób przyczynili się do powstania wystawy ukazującej najciekawsze kolekcje.

Dziś i jutro Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu

Sto lat muzealnictwa w Bytomiu zaowocowało wystawą przedstawiającą najciekawsze i najbogatsze działy MG: archeologii, etnografii, historii, kresów, przyrody i sztuki. Gromadzone od wieku kolekcje bytomskiego muzeum, stanowią nierzadko eksponaty, które do chwili obecnej nie były prezentowane szerokiej publiczności. Stąd też od pewnego czasu, placówka muzealna stara się wdrażać nowe kierunki rozwoju. Jak czytamy na stronie internetowej Muzeum Górnośląskiego: Muzeum Górnośląskie jest obecnie nie tylko największym i posiadającym najbogatsze na Górnym Śląsku zbiory muzeum, ale również instytucją znaną szeroko w Europie i na świecie. Wystaw to również efekt trudnego kompromisu pomiędzy możliwościami ekspozycyjnymi, a przekraczającą milion, liczbą eksponatów i specyfiką poszczególnych działów naukowych w Muzeum Górnośląskim.

A co prezentują na wystawie poszczególne działy muzeum? I tak Dział Archeologii, który na Górnym Śląsku szczyci się największym zbiorem dokumentacyjno-naukowym (ponad 350 tys. eksponatów), prezentuje najciekawsze zabytki pochodzące z badań archeologicznych, prowadzonych na przełomie XX i XXI wieku. Przedstawione są: cmentarzysko z późnego okresu rzymskiego w Olsztynie, zamek w Ogrodzieńcu, cmentarzyska w Przeczycach, Będzinie-Łagiszy i Krzanowicach oraz Bytom - miasto średniowieczne.

Dział Etnografii przedstawiony został w pięciu blokach tematycznych. Wystawa obejmuje najcenniejsze eksponaty: tradycyjne, ludowe malarstwo religijne na płótnie z XIX w. i nieprofesjonalne z II połowy XIX w., kompletny i oryginalny strój rozbarski, elementy tradycyjnej (paradnej) zastawy stołowej skonfrontowanej z drewnianymi naczyniami z połowy XIX w. oraz unikatową gwiazdę i szopkę bożonarodzeniową.

Czytaj dalej --->
Przebogaty zbiór Działu Sztuki , jeden z czołowych w polskim muzealnictwie, prezentuje Galerię Malarstwa Polskiego XIX - XX wieku, kolekcję współczesnej sztuki polskiej, grafikę polską i obcą, rzemiosło artystyczne, rzeźbę i rysunek.
Kolekcja nowoczesnego malarstwa polskiego obejmuje zespół obrazów od końca XVIII wieku do połowy XX wieku. Z kolei tworzona od 1945 roku Galeria Malarstwa Polskiego zawiera liczne dzieła, które w wielu aspektach umożliwiają reprezentatywne spojrzenie na malarstwo polskie dwóch ostatnich stuleci. Są to obrazy Piotra Michałowskiego, Artura Grottgera, Józefa Brandta, Józefa Chełmońskiego, Juliana Fałata, Stanisława Wyspiańskiego, Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego, Władysława Ślewińskiego, Maurycego Gottlieba, Konrada Krzyżanowskiego.

W Dziale Przyrody symbolicznie przedstawione zostaną największe kolekcje:
zbiór owadów (ponad 700 tyś. okazów), zbiory kręgowców w tym ptaków i ich jaj oraz ssaków. Powróciła do muzeum po kilkudziesięcioletniej nieobecności para żubrów, która podobnie jak przed laty, będzie stanowiła nie lada atrakcję dla zwiedzających, co dało się zauważyć podczas dnia otwarcia.
Dział prezentuje także fragment ekspozycji dokumentujący badania naukowe prowadzone przez pracowników i współpracowników na świecie, jak np. w Turcji, Kirgizji, Grecji czy Nowej Kaledonii. Na prezentowanej wystawie zwiedzający mogą podziwiać zbiory z wystaw teraźniejszych: Wyprawa po złote runo, Na tropie nieznanych zwierząt, jak i przyszłych: W lodach Svalbardu, Raj utracony? Nowa Kaledonia.

Nakładem Muzeum Górnośląskiego ukazują się to również czasopisma przyrodnicze zawierające naukowe opracowania muzealnych zbiorów. Ale nie tylko, jako że muzeum, to także wydawca książek, albumów i katalogów do wystaw.

Dział Historii to zarówno dokumentowanie historii Bytomia i jego mieszkańców, a także gromadzenie przedmiotów życia codziennego okresu międzywojennego, po czasy współczesne. To również organizowanie Ogólnopolskich Seminariów Powstań Śląskich i Plebiscytu. Wystawy historyczno-wojskowe wzbogacane są o okolicznościowe, ilustrowane katalogi, które dla miłośników militariów są prawdziwymi perełkami wydawniczymi. W roku bieżącym ukazał się katalog dokumentujący wystawę pt. Dawne i współczesne symbole powstań śląskich, zorganizowanej z okazji dziewięćdziesiątej rocznicy wybuchu III powstania śląskiego.
Aktualnie od 25 listopada w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu prezentowana jest wystawa Zapomniani bohaterowie. Polscy lotnicy we Francji 1940 roku

Dział Kresów, to najmłodsze dziecko muzeum. Powstał w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia i w głównej mierze skupia się na promocji tematyki kresowej. Pracownicy działu zorganizowali kilkanaście wystaw muzealnych, a także wiele spotkań, wykładów i konferencji. Gośćmi MG byli wybitni znawcy tematu, m.in.: Jerzy Janicki, prof. Stanisław Nicieja, Witold Szolginia czy ks. Tadeusz Isakowicz – Zaleski, jak również członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa. Zgromadzono, niestety nieliczną, kolekcję pamiątek kresowych, głównie dokumentów i fotografii, takich jak dyplomy uczelniane i branżowe, świadectwa szkolne, kufry repatriacyjne. Do najcenniejszych obiektów należą: Sztandar Cechu Chrześcijańskich Wędliniarzy ze Lwowa, odznaczenia i medale za walki o Lwów oraz wiele cennych dokumentów.

W jednej z sal ekspozycyjnych przedstawiono plakaty, reklamujące prezentowane wystawy i wydarzenia na przestrzeni historii bytomskiego muzeum. Ekspozycja zatytułowana: Historia Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu plakatem malowana. Wybór afiszy i plakatów z lat 1948-2011

Od ubiegłego roku, muzeum wprowadziło cykl spotkań zatytułowany Skarby Muzeum Górnośląskiego, na których pracownicy bytomskiej placówki kulturalnej zapoznają uczestników z materiałami, historią, eksponatami nie będącymi przedmiotem codziennych ekspozycji.

Wystawa potrwa do 18.03.2012

Po zwiedzeniu pierwszej z wystaw, przyszedł czas oficjalnych życzeń i odczytania listów gratulacyjnych, co miało miejsce w placówce filialnej, przy Wojciecha Korfantego.
Dyrektor MG, dr Dominik Abłamowicz odczytał list prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego, skierowany zarówno do pracowników bytomskiej placówki muzealnej z podziękowaniami i życzeniami dalszej, owocnej pracy, jak również do mieszkańców Bytomia.
W podobnym tonie swoje słowa uznania i wyrazy szacunku, przekazał Marszałek Województwa Śląskiego, Adam Matusiewicz w liście, którego treść odczytał Jerzy Gorzelik.
Głos zabrał także prezydent Bytomia, Piotr Koj.

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu ogłosiło konkurs na nazwę sali koncertowej w budynku dawnego starostwa powiatowego, a obecnie filii przy ulicy Korfantego 34.
Wyniki konkursu, jak też jego zwycięzcę oraz fundatora nagrody przedstawił Jacek Woleński, prowadzący część artystyczną piątkowego spotkania w Muzeum Górnośląskim. Ostatecznie jury konkursu wybrało projekt pana Rafała Dzika, który uhonorował Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego, jako patrona sali koncertowej.
Nagrodą dla zwycięzcy była karta przedpłacona Banku Zachodniego WBK z wkładem pieniężnym w wysokości 2.000 zł.

W muzyczną oprawę jubileuszowego spotkania w Muzeum Górnośląskim wprowadził zebranych Jacek Woleński, przedstawiając wykonawców i repertuar przez nich wykonany.
A w koncercie Dwóch tenorów i ona wystąpili, Anna Leśniewska - sopran, Piotr Koprowski i Oskar Jasiński - tenorzy, w akompaniamencie Haliny Mansarlińskiej na fortepianie.

Ozdoby szykownych prababek z kolekcji biżuterii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu

Jedna z najbogatszych i najwspanialszych wystaw. Przedstawiono tutaj biżuterię ludową, która w głównej mierze oparta jest na bogatych ozdobach stroju cieszyńskiego. W owych czasach biżuteria przekazywana testamentem służyła przez kilka pokoleń, stanowiąc jednocześnie lokatę kapitału.
- Bogata cieszynianka otrzymywała w wyprawie ślubnej do 1,5 kg wyrobów biżuteryjnych co odpowiadało wartości 10 sztuk bydła - informowała zwiedzających kurator wystawy, Anna Grabińska-Szczęśniak.
Na wystawie możemy podziwiać m.in., srebrny pas, orpant-łańcuszek noszony na piersi, jak również bogatą kolekcję hoczków-zapinek, przedstawiających postaci mityczne, religijne, zwierzęce, roślinne oraz wzorowane na motywach z renesansu, baroku, rokoka i orientu.

Wystawę można oglądać do 18.03.2012

Uroczystości obchodów jubileuszowych stulecia działalności Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu odbywają się pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Marszałka Województwa Śląskiego Adama Matusiewicza oraz Prezydenta Miasta Bytomia Piotra Koja.

Źródło - MGB