VII Zimowe ptakoliczenie w Parku Miejskim w Bytomiu

Zimowe liczenie ptaków odbywa się zawsze podczas ostatniego weekendu stycznia i trwa przez jedną godzinę w wybranym rejonie. W przedsięwzięciu może wziąć udział każdy, komu obcowanie z przyrodą sprawia szczególną satysfakcję.

Zimowe liczenie ptaków skupia się na tych gatunkach, które w okresie zimy możemy spotkać w najbliższym otoczeniu nas samych. Dlatego też liczymy ptactwo w lasach, na polach, w parkach czy też nad rzekami i jeziorami, a nawet przy karmnikach. Można je przeprowadzać indywidualnie lub zespołowo.

Jak przeprowadzać liczenie

Na stronie Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków czytamy: "W sobotę lub niedzielę należy poświęcić na liczenie przynajmniej godzinę. W przypadku notowania ptaków odwiedzających karmnik, do specjalnie przygotowanej karty obserwacji należy nanieść maksymalną liczbę osobników widzianych w jednym momencie, co pozwoli uniknąć kilkakrotnego rejestrowania tej samej bogatki czy tego samego dzwońca. Podczas spaceru, np. po parku, należy wybrać taką trasę, która nie będzie prowadziła dwa razy przez to samo miejsce, co także zmniejszy ryzyko powtórnego policzenia tych samych ptaków (choć zawsze będzie ono istniało). W sytuacji spotkania dużego stada, należy starać się je oszacować - trzeba zawsze unikać takich określeń jak "duże stado", "małe stado", "kilka ptaków", itp., ponieważ takich danych nie będziemy mogli wprowadzić do bazy i nie zostaną one uwzględnione przy podawaniu ostatecznych wyników dla całego kraju".

Do poczynionych obserwacji potrzebna jest karta obserwacji, w której odnotujemy nasze spostrzeżenia. Po zakończeniu badań wypełnioną kartę odsyłamy do OTOP - pocztą (ul. Odrowąża 24, 05-270 Marki), faxem (22 761 90 51) lub e-mailem: [email protected].

Jemiołuszka - ptak zimy 2011

Podczas tegorocznej akcji ptakoliczenia, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków sugerowało, byśmy szczególną uwagę zwrócili na jemiołuszkę, ptaka zimy 2011. Zapewne nie wszyscy wiedzą, jak ten piękny ptak wygląda. Zapraszam więc do zapoznania się z charakterystyką jego wyglądu, miejsc występowania, szlaków wędrówek, a także pożywienia, zamieszczoną na stronie OTOP.

Miejsce naszego ptakoliczenia

Znajdujący się w sercu miasta, zabytkowy Park Miejski im. Franciszka Kachla, zajmuje powierzchnię 43 hektarów i jest jednym z najstarszych parków na Górnym Śląsku. Historia parku sięga roku 1870, kiedy to Hubert von Tiele-Winckler podarował miastu około sześciu hektarów lasu dworskiego. Następnie park powiększono o nieużytki po dawnej kopalni galmanu "Theresa", co podyktowane było chęcią odizolowania centrum miasta od kopalni węgla kamiennego "Karsten-Zentrum" (obecnie Centrum-Bobrek). Z czasem miasto dokupowało kolejne działki i obsadzająło je nową roślinnością, tym samym powiększając obszar parku.

Układ przestrzenny parku pozostał prawie niezmienny od początku istnienia do chwili obecnej, poza budową w roku 1914 - 1916 gmachu Sądu Cywilnego, mieszczącego dzisiaj Urząd Miejski, a także przekształcenia budynku wodociągów miejskich i łaźni miejskiej w kryty basen w roku 1933 - 1934. Istniejące pogórnicze zapadliska przekształcono w "Staw Gondolowy", po którym pływano łódkami i kajakami, by z biegiem czasu wybudować w jego miejscu otwarte kąpielisko miejskie. Inne zapadlisko zamieniono w "Staw Łabędzi" z charakterystycznym drewnianym mostkiem, który po dewastacji w 2008 roku przez wandali został zrekonstruowany. Szerzej o parku piszę w innym tekście.

Jak wyglądała akcja w mojej grupie?

Inicjatorem Zimowego ptakoliczenia w bytomskim Parku Miejskim im. Franciszka Kachla był ornitolog wolontariusz, pan Andrzej Burecki, który w piątek w paru miejscach w parku wywiesił plakaty informujące o planowanej akcji. Ja do grupy liczącej dwunastu uczestników dołączyłem jako ostatni. Rozpiętość wiekowa zespołu pod przewodnictwem pana Andrzeja była dosyć szeroka. Jak widzimy na zamieszczonym zdjęciu, wśród nas byli rodzice z pociechami, nawet tymi w wózku, a także dziadek ze swoją wnusią.

Piękna słoneczna pogoda przy parostopniowym mrozie pozwoliła wszystkim na miłe spędzenie czasu pomiędzy śniadaniem a obiadem. Liczenie parkowych ptaków rozpoczęliśmy o godzinie dziesiątej. Parkowymi alejkami obchodziliśmy teren, starając się nie przechodzić po raz drugi przez to samo miejsce.

W czasie naszej wędrówki wszyscy - może poza jednym oseskiem w wózku - uczestnicy aktywnie uczestniczyli w dziele ptakoliczenia. Nazw gatunków ptaków, których nie znaliśmy, dowiadywaliśmy się od pana Andrzeja. Jakiż laik wie, czym się różni wędrówka po pniu kowalika od pełzacza leśnego? I dowiedzieli się wszyscy, że kowalik podąża tylko po pniu z góry ku dołowi, "głową w dół", natomiast pełzacz zawsze zmierza z dołu ku wierzchołkowi.

Plonem naszych obserwacji stało się czternaście gatunków ptaków, a mianowicie: sikora bogatka i modraszka, kwiczoł, kos, gołąb miejski, kawka, sroka, sójka, wrona siwa, gawron, kaczka krzyżówka, kowalik, dzięcioł duży i pełzacz leśny. Pełna dokumentacja na karcie obserwacji.

Na zakończenie słowo o naszym przemiłym przewodniku wycieczki po Parku Miejskim, panu Andrzeju Bureckim. Jest bytomianinem, od roku 1998 jest członkiem Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, ornitologiem amatorem, wolontariuszem działającym na rzecz rezerwatów OTOP-owskich m.in. nad Zatoką Pucką w Rezerwacie Beka i w Karsiborskiej Kępie na wyspie Wolin.

Jak twierdzi, wolontariat w rezerwatach każdemu może dać wiele satysfakcji i przyjemności, chociażby poprzez samo obcowanie z przyrodą. W tym roku po raz pierwszy podjął się przewodnictwa ptakoliczeniu, które miało być przeprowadzone z udziałem uczniów. Ze względu na rozpoczęcie się ferii, miast uczniów udział w akcji wzięła grupa zróżnicowana wiekowo, co, jak stwierdził pan Andrzej, w niczym nie przeszkadzało.

Do zobaczenia na następnym ptakoliczeniu.