Wrzesień 1939 okiem niemieckiego historyka Jochena Böhlera

"Wrzesień 1939 był miesiącem, który zmienił świat. Cywilizacja ustąpiła barbarzyństwu, a przejście to dokonało się niemal niepostrzeżenie. Polska, jako pierwsza padła ofiarą imperialnych apetytów zachodniego sąsiada. Pięcioletni okres niemieckiej okupacji - do wybuchu Powstania Warszawskiego w 1944 roku - znamionowało niespotykaną dotąd bezwzględność".

nie byłoby w tym stwierdzeniu nic dziwnego dla nas Polaków, gdyby nie fakt, że napisał je Jochen Böhler w przedmowie do swojej książki "Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce".

Ten czterdziestotrzyletni niemiecki historyk, absolwent kolońskiego uniwersytetu był pracownikiem Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie, specjalizującym się w tematyce II wojny światowej ze szczególnym uwzględnieniem niemiecko-polskich wydarzeń.

Należy zaznaczyć, iż jest to już trzecia pozycja autora poświęcona działaniom niemieckim na terenie Polski podczas II wojny światowej. Jednocześnie "Najazd 1939..." jest częścią realizowanego w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie projektu badawczego Gewalt und Fremdherrschaft im "Zeitalter der Extreme" - Przemoc i niewola w "epoce skrajności".

Polskie wydanie książki ukazało się w roku ubiegłym, w dwa lata po niemieckiej premierze. Składająca się z czterech rozdziałów publikacja w swej treści zawiera zagadnienia sięgające tła historycznego (klęska II Rzeszy Niemieckiej, odzyskanie niepodległości przez Polskę), przygotowania do napaści na Polskę oraz charakterystykę wydarzeń po kampanii wrześniowej. Jochen Bohler przedstawia bezlitosną prawdę o hitlerowskiej agresji na Polskę, a co szczególnie istotne dla polskiego odbiorcy, wątki historyczno-militarne ukazują bezwzględne okrucieństwo Wermachtu wraz z podległymi mu jednostkami militarnymi wobec ludności cywilnej i żołnierzy. To także próba, należy dodać zakończona powodzeniem, odzwierciedlenia wydarzeń z pozycji przeciętnego Niemca, cywila i żołnierza.

"Najazd 1939..." ukazuje wstęp do niemieckich działań wrześniowych, począwszy od incydentów granicznych, poprzez rolę wywiadu aż do szeroko rozumianej propagandy Goebbelsowskiej. Z każdą przeczytaną kartą książki czytelnik przekonuje się o rzetelności pióra Böhlera, dowiadując się niejednokrotnie o ukrywanych faktach hitlerowskiej kampanii '39 roku ze szczególnym uwzględnieniem mordów i grabieży.

Jaka jest wiedza przeciętnego Polaka o incydentach poprzedzających wybuch II
wojny światowej?

Sprowadza się do podstawowej edukacji szkolnej. Lekcji historii, tej szkolnej, przedstawiającej agresję hitlerowskiego okupanta i bohaterską obronę żołnierza polskiego. Co poprzedzało wystrzelenie pocisków z pancernika
Schleswig-Holstein na posterunek Westerplatte i czy to zapoczątkowało II wojnę światową? Mało się mówi o zamachu bombowym w Tarnowie 28 sierpnia, gdzie zginęły 22 osoby. Mało wiemy o bombardowaniu Wielunia. Jeszcze mniejsza jest nasza wiedza o incydentach w Mostach i Tczewie, a przedstawiane fakty o obrońcach katowickiej wieży spadochronowej w dużym stopniu mijają się z prawdą.

Adolf Hitler przemawiając 1 września w Reichstagu starał się uświadomić narodowi niemieckiemu (czytaj opinii publicznej) 14 "okrutnych czynów", jakich mieli się dopuścić Polacy w nocy z 31 sierpnia na 1 września.

Jochen Böhler w wywiadzie dla Gazety Wyborczej, tak odnosi się do swoich zawartych argumentów w książce: Moim zadaniem było wyjaśnienie niemieckiej, a dzisiaj także polskiej opinii publicznej, jaki jest stan wiedzy o mitach, które jeszcze dzisiaj funkcjonują w obydwu krajach. W Niemczech realia polskiego września są bardzo słabo znane. Moją ambicją było pokazanie, co stało się naprawdę i jakie są różnice pomiędzy naszymi wyobrażeniami a tym, co działo się faktycznie.

Komu polecić "Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce" Jochen Böhlera? O miłośnikach literatury II wojny światowej nie wspomnę, bo oni już tą pozycję dogłębnie przeanalizowali. Natomiast polecałbym książkę młodzieży, pedagogom, by w swoim programie nauczania, mogli chociaż na chwilę odejść od stereotypowych ram, powielanych od blisko 70 lat.

Dla niektórych książka Böhlera pozostawia pewien niedosyt. Twierdzą, że brak w niej jednoznacznej argumentacji o "złych Niemcach i dobrych Polakach". Podobne argumenty wysuwa się pod adresem autora, zarzucając mu niewykorzystanie prac naukowych w swej publikacji, z czym absolutnie się nie zgadzam. Bibliografia, którą posługiwał się Böhler zawiera około 150 pozycji i jest wykazana na stronach 313-323 książki.

Jochen Böhler - "Najazd 1939.Niemcy przeciw Polsce"
Tytuł oryginału - "Der Überfall: Deutschlands Krieg gegen Polen"
Przekład - Dariusz Salamon
Wydawnictwo Znak - Kraków 2011
Znajdź nas na Google+