"Zadziwiający Maurycy" i świat wokół nas. Recenzja książki T. Pratchetta

"Ludzie tak bardzo lubią oszukiwać się wzajemnie, że wymyślili rząd, by robił to za nich"

Angielski pisarz fantasy i science fiction Terry Pratchett* i jego dzieła cieszą się dużą popularnością także w Polsce. Pierwsze wydanie tej książki ukazało się na polskim rynku w lutym 2004 roku, w tłumaczeniu Doroty Malinowskiej-Grupińskiej (pod tytułem "Zadziwiający Maurycy i jego uczone szczury"). W lutym bieżącego roku wydawnictwo Prószyński i S-ka wznowiło książkę "Zadziwiający Maurycy i jego edukowane gryzonie" w nowym tłumaczeniu Piotra W. Cholewy. Jest to dwudziesta ósma część cyklu Świat Dysku. Ta książka przyciąga nie tylko dzieci czy nastolatków, lecz i tych nieco starszych.

Za górami, za lasami... W dyliżansie jadącym przez góry siedzi chłopiec (mający nieco głupawy wygląd) i czyta książkę. Nikogo innego tam nie ma. Jednak woźnica cały czas słyszy rozmowy. A może ma on omany? Nic z tych rzeczy. Te głosy należą do przyjaciół pasażera: kota Maurycego i kilku szczurów o dziwnych imionach: Sardynka, Mielonka, Brzoskwinia czy Groźna Fasolka. Najdziwniejsze jednak jest to, że wszyscy mówią ludzkim głosem. Czy to jest możliwe? Tak! Bo oni pewnego dnia doznali przemiany.

Koty są inteligentymi zwierzętami i do tego indywidualistami. Chadzają własnymi ścieżkami i miewają różne pomysły na życie. Maurycy lubi pieniądze, więc by je zdobyć opracowuje pewien plan. Organizuje grupę gryzoni, (które po zjedzeniu resztek z Niewidocznego Uniwersytetu stały się nagle bardzo wykształcone), znajduje grajka i wraz z nimi plan wciela w życie. Wmawia mieszkańcom miasteczek inwazję szczurów i oferuje pomoc, oczywiście za odpowiednią stawkę.

Nieźle się bawią i zarabiają przy tym bardzo dużo pieniędzy. Podróżują tak od miasta do miasta i powtarzają swój stały numer. Aż do chwili, gdy docierają do miasteczka Blintzowe Łaznie. Tam poznają pełne znaczenie słowa - zło. Poznają też śmierć. Teraz już nie ma gry. Zabawa się skończyła. Tu jest prawdziwy świat, w którym szczur pożera szczura. To nie tylko walka o przetrwanie. Rozpoczął się wyścig, który trwa i trwa... A co z ludżmi? No właśnie... Podobno najtrudniej jest określić różnice między szczurem i człowiekiem.

Jak się kończy ta nieco mroczna opowieść? Posłuchajcie.

"Jest w Uberwaldzie miasteczko, gdzie za każdym razem, gdy zegar pokazuje pełny kwadrans, wychodzą szczury i wybijają kuranty.
A ludzie patrzą, biją brawo, kupują pamiątkowe wygryzione kubki, tace, zegary...Potem idą do Szczurzego Muzeum, zjadają Szczurburgery (gwarantowany brak szczura)...Mówią jakie to niezwykłe, kiedy widzą nazwy ulic po szczurzemu, i zdumiewają się, że cale miasteczko wydaje się takie czyste...

Są też wykłady o szczurzym podatku i o tym, jak działa cały ten system, i o tym, że szczury mają własne miasto pod tym ludzkim. I każdy powtarza, jakie to doskonałe, jak świetnie zorganizowane, jakie zadziwiające...

Po czym większość z nich wraca do własnych miast, zastawia pułapki i wykłada trutki, ponieważ pewnych umysłów nie da się zmienić nawet toporem..."

* Terry Pratchett urodził się 28 kwietnia 1948 r. w Beaconsfield. Jako autor opowiadań zadebiutował w wieku 13 lat, w 1971 r. wydana została jego pierwsza powieść "Dywan", a potem kolejne - "Ciemna strona słońca" (1976) i "Strata" (1981). W 1983 r. ukazała się pierwsza powieść z cyklu Świat Dysku - "Kolor magii". W roku 1998 został uhonorowany przez królową brytyjską Orderem Imperium Brytyjskiego za zasługi dla literatury. Jego powieść "Zadziwiający Maurycy i jego edukowane gryzonie" zdobyła w 2001 nagrodę Carnegie Medal za najlepszą książkę dla dzieci.

Terry Pratchett "Zadziwiający Maurycy i jego edukowane gryzonie"
Przekład: Piotr W. Cholewa
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka/ Prószyński Media - Luty 2011
Liczba stron: 212